خلاصة:
جستار پیش رو با روش تحقیق کتابخانه‌ای و بر اساس توصیف و تحلیل به نگارش در آمده و از نوع تحقیقات بنیادین و کاربردی است که با نگرش انتقادی در صدد تبیین اشتباهات کتاب اصطلاح‌نامۀ فلسفۀ اسلامی در بخش روابط معنایی پیشینی است که در مواردی ناشی از خطا در درک مفاهیم فلسفی و یا خلط نظام‌های فلسفی اشراقی، مشایی و حکمت متعالیه است و در مواردی ناشی از نبود به‌کارگیری درست قواعد اصطلاح‌نامه‌نگاری است. این اصطلاحنامه هم در بخش ارائۀ ساختار هندسی علم فلسفه و هم در رعایت قواعد شکلی و ماهوی اصطلاح‌نامه‌نگاری و هم روابط مفهومی فلسفی اشکالاتی دارد که ضرورت دارد برطرف شوند؛ زیرا این اصطلاحنامه به زبان‌های عربی و انگلیسی ترجمه و به‌عنوان پایۀ ذخیره‌سازی، جستجو و بازیابی اطلاعات از سوی برخی از مراکز علمی پذیرفته شده و افزون بر آن، در کشورهای دیگر مورد توجه قرار گرفته است. این تحقیق تنها در بخش روابط مفهومی پیشینی، برخی از مهم‌ترین اشکالات این اثر را تبیین کرده و راهکارهایی برای اتقان بیشتر روابط معنایی ارائه کرده است. باشد که در ویرایش بعدی مورد توجه قرار گیرد و بابی برای نقد جدی اصطلاح‌نامه‌ها گشوده شود.
Using the library-based and descriptive-analytical method of research, the present study is a fundamental and applied kind of research, which critically seeks to clarify the errors in the book Lexicon of Islamic philosophy in the section on a priori semantic relationships. In some cases, the errors arise from a misconception of the relevant philosophical concepts or confusion of Illuminationist, Peripatetic, and Transcendent schools of philosophy, and in other cases from improper deployment of the rules of lexicography. There are mistakes in this lexicographical work as for the systematic structure of philosophy, compliance with the formal rules of lexicography, and the conceptual relations among philosophical terms, which need to be corrected, since it has been translated into Arabic and English and is accepted by some academic centers as a base for storing, searching, and retrieving information. Moreover, it has been welcomed by other countries. This research elucidates some of the main problems with this work only in the section on a priori conceptual relations, offering solutions to provide a more enhanced account of semantic relations. I hope these are considered in the next edition of the work and this article marks the beginning of serious criticisms and reviews of lexicons
ملخص الجهاز:
مقاله پژوهشی نقد روابط مفهومی پیشینی در اصطلاح‌نامۀ فلسفۀ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی مهدی (کورش) نجیبی 1 تاریخ دریافت: 24/06/1401 تاریخ پذیرش: 03/08/1401 چکیده جستار پیش رو با روش تحقیق کتابخانه‌ای و بر اساس توصیف و تحلیل به نگارش در آمده و از نوع تحقیقات بنیادین و کاربردی است که با نگرش انتقادی در صدد تبیین اشتباهات کتاب اصطلاح‌نامۀ فلسفۀ اسلامی در بخش روابط معنایی پیشینی است که در مواردی ناشی از خطا در درک مفاهیم فلسفی و یا خلط نظام‌های فلسفی اشراقی، مشایی و حکمت متعالیه است و در مواردی ناشی از نبود به‌کارگیری درست قواعد اصطلاح‌نامه‌نگاری است.
جستار حاضر از طریق توصیف و ارزیابی وضع موجود و تبیین اشتباهات مفهومی و برقراری روابط منطقی در اصطلاحات فلسفی با استناد به منابع معتبر فلسفی و استدلال متقن در صدد است با نقد اصطلاح‌نامۀ فلسفۀ اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی کاستی‌های آن را آشکار کرده تا مسیر رفع اشکالات آن در ویرایش جدید هموار گردد و اعتبار و مرجعیت علمی آن پژوهشگاه به چالش کشیده نشود؛ چراکه این اصطلاحنامه به زبان عربی و انگلیسی ترجمه و به‌عنوان پایۀ ذخیره‌سازی، جستجو و بازیابی اطلاعات علوم اسلامی و دانش‌های وابسته، از سوی برخی از مراکز علمی پذیرفته شده و افزون بر آن، در کشورهای دیگر مورد توجه قرار گرفته است و همین امر دلیل ضرورت نقد آن است.
(
, 
, 
)
