خلاصة:
یکی از نهادهای اجتماعی و مدنی که زنان نقش بسیار مهم در آن داشته و دارند» عرصه وقف است. وقف در
دورههای مختلف تاریخ ایران با تغییرات بسیار همراه بوده است که این امر حاکی از اوضاع نابسامان اجتماعی و
فقدان ثبات و امنیت اقتصادی بود. از اینرو این مساله دولتمردان را بر آن داشت تا اموال خود را از گزند حوادث
وقف نمایندء چرا که بر اساس سنت موجودء کمتر کسی متعرض موقوفهها میشد. یکی از این دورهها که در آن
وقف گسترش بسیار یافت دوره صفوی است. در این دوره مساجد. پلها و کاروانسراهای بسیاری ساخته و برای
هریک موقوفات بسیاری قرار داده شد. گویا رقابتی معنوی برای وقف اموال آغاز شده بود که بانوان نیز در این بین
از تلاش غافل نبودند. بههمین جهت» برای بررسی مسئله مورد نظر از روش تحقیق کیفی و تحلیلی با توجه به
مطالعات کتابخانهای و اسنادی استفاده شد و این نتیجه بهدست آمد که فراوانی وقفنامههای بهجا مانده از بانوان
علاوه بر آنکه توجه آنان را به مشارکت در امور خیریه نشان میدهدء گویای آن است که از لحاظ اقتصادی دارای
آزادی عمل نیز بودهاند.
One of the areas in which women had and still have the most important role is the
consecration. It is regarded as a social organization. Consecration has undergone
various changes showing how dire was the social situations, lack of stability and
economic safety. As a result, the authorities decided to safeguard their properties by
consecrating them. Due to the contemporary tradition, no one could have any claims
over the consecrated properties. One those eras was Safavviya time through which
consecration become more widespread. At that time, many mosques, bridges and
many caravanserais and a lot of endowments were given to each. A spiritual contest
seemed to be entered in by many and women were not an exception. In this area
women’s role was also significant and meaty representing an active role for them
especially during Safavviya era until now. The amount of the documents showing and
proving consecration by women reveals that they had enough freedom to enter in
such economic activities. They also showed great interest in charities and spiritual
outcomes of such deeds.
ملخص الجهاز:
وقف در دوره هاي مختلف تاريخ ايران با تغييرات بسيار همراه بوده است که اين امر حاکي از اوضاع نابسامان اجتماعي و فقدان ثبات و امنيت اقتصادي بود.
به همين جهت ، براي بررسي مسئله مورد نظر از روش تحقيق کيفي و تحليلي با توجه به مطالعات کتابخانه اي و اسنادي استفاده شد و اين نتيجه به دست آمد که فراواني وقف نامه هاي به جا مانده از بانوان علاوه بر آن که توجه آنان را به مشارکت در امور خيريه نشان ميدهد، گوياي آن است که از لحاظ اقتصادي داراي آزادي عمل نيز بوده اند.
بدين گونه ، باتوجه به مطالب ارائه شده ، نگارنده در پي بررسي اين فرضيه است که : تشکيل حکومت شيعي و رونق اقتصادي در دوره صفوي موجب پررنگ شدن نقش زنان در اقتصاد و پيرو آن حضور پررنگ آنها در سنت حسنه وقف بوده است .
(رياض الاسلام ، ١٣٧٣: ١٩) عصر صفوي علاوه بر اين که عصر رونق اقتصاد و بازرگاني ايران بود، توانست پس از سال ها آشوب و نابساماني، آرامش و آسايش اجتماعي را براي مردم به ارمغان آورد و همين مهم در بهبود توانايي اقتصادي و مالي مردم تأثير داشت و به دنبال آن مردم به ويژه اقشار پر درآمد جامعه توانستند نقش پررنگ و جديتري را در امور خيريه ايفا نمايند.
Keywords: Safavviya Era, Consecration, Charities, Women, Economy