بررسی چالش‎های نظریه‎ی طراحی هوشمند با تاکید بر آراء ویلیام دمبسکی مقالة

نظریة طراحی هوشمند، نظریه ای علمی که در مقابل نظریه ی فرگشت قد علم کرده است. نظریة طراحی هوشمند با ساز و کارهای علمی در صدد است وجود و یا عدم عامل هوشمند را در فرایند علی موجودات زنده شناسائی کند. یکی از اصلی ترین نظریه پردازان این جریان، ویلیام دمبسکی میباشد. او با ارائهی ملاک و معیاری به نام«پیچیدگی تشخص یافته» برای تشخیص نظم، به فهم همگانی و فطری از نظم، نسق بخشیده است. سپ با ارائهی شواهدی از زیست شناسی دال بر پیچیدگیهای تشخص یافته بهترین تبیین برای آنها را عامل هوشمند میداند. برخلاف تبیین فرگشت گرایان که همه چیز را برآمده از یک فرایند مادی و طبیعی غیرهوشمند میدانند. تبیینی که سال هاست آویزه دست ملحدین برای تئوریزه کردن الحادشان قرار گرفته است. از آن جا کره نظریة طراحی هوشمند به عنوان رقیب نظریة فرگشت به حساب میآید، جای تعجب ندارد که از سوی فرگشت گرایان به موضوعی چالش برانگیز تبدیل شده باشد. این چرالش بره انحاء مختلف نظریة طراحی هوشمند را درگیر کرده است از جمله: اخراج دانشمندانی که به نحوی مرتبط با جریان طراحی هوشمند هستند، منع تدری و بحث دربارة این نظریه در مراکز علمی همچون مدرسه و دانشگاه و برچسب غیر علمی زدن به نظریه. در این نوشتار بره برسی تعدادی از مهم ترین چالشهای منطقی که از سوی نقادان این نظریه مطرح گردیده است میپردازیم.

پس ميتوان ادعا کرد طراحي هوشمند يک نظريـه اي علمـي اسـت کـه بـه عنـوان رقيبي براي نظريه فرگشت در زيست شناسي مطرح ميگردد. بهره گيري از الگوي تبييني مزبور در هر رشته ديگري علمي است اما هنگامي کـه در قلمروي حکمراني فرگشت يعنـي زيسـت شناسـي مطـرح مـيگـردد غيـر علمـي ميشود؟ بسياري منتقدين طراحي هوشمند به جاي بررسي نقادانـه پاسـخ هـاي علمـي داده شده از سوي نظريه پردازان طراحي هوشمند و مشروعيت بخشي به آن به عنـوان يـک نظريه علمي ، آن را به عنوان يک نظريه ديني صرف و يا موضـوعي متـافيزيکي در نظـر ِ ميگيرند و حتي اجازه مطرح شدن آن را در جوامع علمي و در نتيجه بررسـي منطقـي آن را نميدهد. حال بايد بررسي کنيم آيا افتراق طراحي هوشمند از نظم کامل و بي عيب و نقـص ايرادي را به اين نظريه وارد ميسازد يا نه ؟ ابتدا بايد در نظر داشت که منظـور از نظـم چيست و اگر يک سيستم بدون هيچ عيبي باشد اين نشان دهنده ي نظم است يا نه ؟ درواقع نظم واقعي زماني اتفاق ميافتد که بين امور متعـارض بشـود جمـع کـرد و بهترين نظم ها هميشه آنهايي هستند که بهترين مصالحه را کرده باشند. در اين رشـته سـيگنال هـايي کـه از فضـا دريافت ميشود رصد ميشود و بررسي ميشود که آيا ايـن سـيگنال هـا تـابع الگـويي تخصص يافته هستند يا خير؟ اين امر دقيقا همان کاري اسـت کـه بـا بهـره گـرفتن از الگوهاي ارائه شده در نظريه طراحي هوشمند بر روي پيچيدگيهاي تشخص يافتـه در زيست شناسي انجام ميشود.