«شعریت» و آفاق آن در داستان: خوانش فرهنگی شرق بنفشه مقالة

نقد و نظریه ادبی پاییز و زمستان 1401 - شماره 14 التصنيف الف (Ministry of Science/ISC (‎24 صفحة - من 91 إلی 114 )

الکلمات المفتاحية: شعریت شرق بنفشه شاعرانگی خوانش فرهنگی Cultural Reading Poeticity Poeticalness "Shargh-e Banafsheh" داستان شعر بـا کـه بـه داسـتان عشق

fa en

خلاصة:

یوری لوتمان در بازاندیشی مفهوم «شعریت» رومن یاکوبسن، آن را برآیند نهایی گفتگویی نشانه‌شناختی میان مجموعه‌ای از عناصرزبانی و فرازبانی دانست که تقلیلپذیر به عناصری که یکسره در روساخت متن دیده می‌شوند و به آن نمایش شعری می‌دهند نیست، بلکه موجودیتی ژرفساختی دارد و تجسم ظرفیت‌هایی است که شعر را از هویت مرسوم آن فرا می‌برد و به ساحاتی پیوند می‌زند که وظایف تازه‌ای را برای آن تعریف می‌کنند. این دیدگاه زمینۀ تحولی گسترده را پدید آورد که از نخستین نتایج آن آزاد کردن «شعریت» از انحصار شعر و تسری آن به عرصۀ نثر بود. از اینجاست که می‌توان از شعریت داستان سخن گفت که با به کار گرفتن ظرفیت‌های شعر در داستان، قابلیت‌های بسیار بدیعی برای آن فراهم می‌آورد، ضمن آنکه بازنمایی این بدایع، مرزهای شعر و نثر را برای همیشه جابهجا می‌کند. مقالۀ حاضر ضمن تاکید بر تقابل «شعریت» و «شاعرانگی»، به استناد داستان کوتاه شرق بنفشه نوشتۀ شهریار مندنی‌پور، به کاوش در ظرفیت‌های «شعریت» می‌پردازد و جلوه‌هایی از این ظرفیت را در بازنمایی ویژگی‌های تاریخی و اجتماعی فرهنگ ایرانی سراغ می‌کند.

ملخص الجهاز:

«شعريت » و آفاق آن در داستان : خوانش فرهنگي شرق بنفشه بهزاد برکت ١ چکيده يوري لوتمان در بازانديشي مفهوم «شعريت » رومن ياکوبسن ، آن را برآيند نهـايي گفتگـويي نشـانه شـناختي ميان مجموعه اي از عناصرزباني و فرازباني دانست که تقليل پذير به عناصري کـه يکسـره در روسـاخت مـتن ديده ميشـوند و بـه آن نمـايش شـعري مـيدهنـد نيسـت ، بلکـه موجـوديتي ژرف سـاختي دارد و تجسـم ظرفيت هايي است که شعر را از هويت مرسوم آن فرا ميبرد و به ساحاتي پيوند ميزند که وظايف تـازه اي را براي آن تعريف ميکنند. مقالۀ حاضر ضـمن تأکيـد بر تقابل «شعريت » و «شاعرانگي»، به استناد داستان کوتاه شرق بنفشه نوشتۀ شهريار مندنيپور، بـه کـاوش در ظرفيت هاي «شعريت » ميپردازد و جلـوه هـايي از ايـن ظرفيـت را در بازنمـايي ويژگـيهـاي تـاريخي و اجتماعي فرهنگ ايراني سراغ ميکند. اين فهرست را ميتوان ادامه داد، اما غـرض آن اسـت که که نويسنده در عنوان داستان به واژه اي محوريت داده است کـه اشـارات و کنايـات غنـي و متعدد دارد و همگي به مفهوم عشق ، در منظومۀ دور و نزديک آن مربوط ميشـود، و آنگـاه بـا اضافه کردن واژٔە «شرق »، عبارت چندپهلويي را خلق کرده که در عين معطوف بودن به سـويۀ شرقي و به ناچار ايراني داستان ، بر ابهام متن ميافزايد.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول