برهم‌کنش قدرت و مقاومت: تحول گفتمان پدرسالاری در ادبیات داستانی نوجوان مقالة

جامعه شناسی فرهنگ و هنر زمستان 1402 - شماره 17 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎21 صفحة - من 33 إلی 53 )

الکلمات المفتاحية: قدرت خانواده پدرسالاری گفتمان ادبیات داستانی نوجوان young adult fiction Discourse power Family patriarchy

fa en

خلاصة:

با ورود مدرنیته به ایران و شروع فرایند توسعه، خانواده همواره متأثر از عوامل و اندیشه‌های مختلف دستخوش تغییر و تحولات عظیم شده است. به موازات این، مقولۀ پدرسالاری نیز دچار دگردیسی شده است. این پدیدۀ نمودیافته در نشانه‌های فرهنگی، به‌دلیل ارزش‌گذاری‌های متفاوت و ارتباط جدایی‌ناپذیرش با جامعه و روابط قدرت، ماهیتی گفتمانی‌شده دارد که می‌تواند در عین اثرگذاری بسیار نمودی از صداهای غالب یا مغلوب در ساختاری فرهنگی باشد. در این پژوهش، که برآمده از پژوهشی گسترده درباره‌ی گفتمان خانواده در ادبیات داستانی نوجوان است، با بررسی آثار در بازه‌ی زمانی 50 ساله‌ی داستان‌نویسی برای نوجوان، کوشیده ایم تا گفتمان غالب در هر دوره‌ی زمانی و تغییرات بازنمایی پدرسالاری را در این آثار، جست‌وجو کنیم. روش پژوهش تحلیل محتوای کیفی و داده‌کاوی به روش استقرایی و براساس رویکرد تحلیل گفتمان تاریخی بوده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد در بازه‌های زمانی مختلف، بازنمایی گفتمانی پدرسالاری، متأثر از تغییرات اجتماعی ساختار خانواده به سیاق زیر بوده بوده است: 1. دوره اول، دهه 50 دوره سیطرۀ فرم و محتوای ایدئولوژیک خانواده است و پدر در معنای قدرت مطلقه کاربرد دارد؛ 2. دوره دوم برهۀ پدرسالاری دهه 60و70 است که شاهد پذیرش قدرت و عاطفی‌سازی هستیم؛ 3. دوره سوم بازنمایی پدرسالاری و مقاومت دربرابر آن که دهه 80 است و 4. دوره نبود پدر و قدرت‌نمایی فرزندان در دهه 90 است. نتایج نشان می‌دهد، در بازه‌ی زمانی مدنظر، تغییرات عمده‌ای را می‌توان در بازنمایی گفتمان پدرسالاری شاهد بود که با گفتمان دوره‌ی قبل کاملاً متفاوت است و نشان می‌دهد قدرت و مقاومت بین پدر و فرزند، از جریان قدرت مطلقه‌ی پدر، به‌سمت حذف پدر و قدرت‌نمایی فرزندان پیش رفته است.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول