تحلیل شواهد قرآنی حذف در کتاب سیبویه و تاثیر آن بر مفسران (مطالعه موردی: زجاج، زمخشری، طبرسی و فخر رازی) مقالة

مؤلف: احمدلو، زهرا ؛ خلیفه شوشتری، محمد إبراهیم ؛

زبان و ادبیات عربی پاییز 1402 ، شماره 34 ، الف (Ministry of Science/ISC (‎19 صفحة - من 1 إلی 19 )

الکلمات المفتاحية: حذف زمخشری سیبویه شواهد قرآنی طبرسی فخرالدین رازی زجاج Zajaj Tabarsi Quranic evidence deletion Zamakhshari Fakhruddin Razi Siboyeh مفسران تحلیل کلام فعل

fa en

خلاصة:

سیبویه برای استحکام‌بخشی تحلیل‌ها و وضع اصول نحوی از شواهد قرآنی بسیاری یاری گرفته است، ازاین‌رو پیداست که کتاب او اثری گران‌سنگ و مرجعی مهم در حوزۀ گرامر یا قواعد نحوی و شواهد قرآنی برشمرده می‌شود. منابع تفسیری اصیل و موثق، به درک و تفسیر آیات قرآن کمک می‌کند که در صورت بی‌توجهی به این نکته مفسر در ورطۀ تفسیر به رأی یا برداشت‌های ناروا خواهد افتاد. در میان منابع مختلف تفسیر، منابع نحوی اهمیت بسزایی در فهم درست آیات الهی دارد، این امر می‌تواند از ضرورت‌های این پژوهش باشد. این جستار با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی، به مطالعۀ تحلیل شواهد قرآنی در باب (حذف) در الکتاب و بیان تأثیر یافته‌های نحوی سیبویه بر روی مفسرانی چون زجاج، زمخشری، طبرسی و فخرالدین رازی می‌پردازد. اشاره به میزان پذیرش یافته‌های نحوی سیبویه از شواهد قرآنی از جانب مفسران ازجمله اهداف این پژوهش است. بررسی‌های انجام‌شده، نشان می‌دهد، تحلیل‌های این دانشمند نحوی در بیشتر موارد از جانب مفسران مورد تأیید واقع شده است و تأثیرپذیری مفسران از این عالم نحوی بیشتر به‌صورت غیرمستقیم است که در اکثر موارد به‌واسطۀ زجاج، زمخشری، یا با نقل‌قول از خلیل و یا انتساب تحلیل به مکتب اهل بصره، دیدگاه سیبویه موردپذیرش قرارگرفته است و در برخی موارد تحلیل‌های او با نقد تند به‌خصوص از جانب فخر رازی و یا با نقد ملایم مواجه شده است. نکتۀ دیگری که در تحلیل‌های سیبویه قابل‌ذکر است، توجه او به قواعد نحوی و عناصر زبانی کلام اعم از لفظی و معنایی، در بررسی شواهد قرآنی است. از دیگر نتایج این مقاله اشاره به رویکرد عقل‌گرایی در برخی از تحلیل‌های سیبویه و چهار مفسر است که در بیشتر موارد به‌صورت پرسش و پاسخ می‌باشد.

ملخص الجهاز:

تحليل شواهد قرآني حذف در کتاب سيبويه و تاثير آن بر مفسران (مطالعه موردي : زجاج ، زمخشري ، طبرسي و فخر رازي ) (پژوهشي) زهرا احمدلو (دانشجوي دکتري زبان و ادبيات عربي دانشگاه شهيد بهشتي تهران ، ايران ) ابوالفضل رضايي (دانشيار گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه شهيد بهشتي تهران ، ايران ، نويسنده مسئول ) ١ محمد ابراهيم خليفه شوشتري (استاد گروه زبان و ادبيات عربي دانشگاه شهيد بهشتي تهران ، ايران ) Doi:10. فرضيه پژوهش با توجه به فرهنگ غني سيبويه ، تسلط او بر نحو و قرآن و آشنايي او با زبان عربي، به نظر ميرسد او در تحليل نحوي شواهد قرآني، دلالت هاي معنايي کلام و قواعد عربي و سبک بياني رايج در بين عرب زبان هاي فصيح را مد نظر داشته است و همين امر باعث شده است که کتاب او ازجمله منابع مهم تفسيري به حساب آيد و مفسران اهتمام خاصي به تحليل هاي او داشته باشند و ديدگاه هاي نحوي او به صورت مستقيم و يا غيرمستقيم ، جايگاهي را در تفسير مفسران برجسته اي چون ؛ زجاج ، زمخشري، طبرسي و رازي داشته باشد. Edited by: Sheikh Adel Ahmed Abdul Mawjood and Sheikh Ali Muhammad Moawaz. Editing and Commentary: Sheikh Adel Ahmed Abdul Mawjood and Sheikh Ali Muhammad Moawaz.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول