ملخص الجهاز:
"«من عرف نفسه فقد عرف ربه» (آنکه خود را شناخت خدایش را نیز شناخت) با دیده قرآن انسانرا به‌بینیم اگر بقرآن شریف نظر افکنیم و از آن کتاب آسمانی شرح حال انسان را بخوانیم چنین استفاده خواهیم کرد که آفریدگار جهان برای سرشت آدم ابو البشر هفتگونه عنصر قرار داده و ماهیت انسانر را از نردبان هفت پله بالا برده و ببام باشکوه انسانیت رسانیده است ددر یکجا از آن کتاب آسمانی است که انسان از خاک(تراب) آفریده شده اشاره باینکه اصل پیدایش بشر از خاک است در جای دیگر آن کتاب است که سرشت آدمی از گل است(من طین)اشاره باینکه خاک با آب درآمیخته و برای پیدایش انسان مستعد شده است در جای سوم فرماید که سرشت او از (حماء مسنون) است اشاره باینکه هواهم قدری در گل انسان تأثیر داشته و آنرا برای دمیدن روح در وی آماده نموده است در چهارمین جای خاطرنشان ساخته که خلقت بشر از (طین لازب) است اشاره باینکه هیولای انسان در این هنگام قابلیت آنرا داشت که بیک صورتی درآید و در دگر جا فرماید که سرشت او از(صلصالی از حماء مسنون)است بدینمعنی که هوا گل انسان را بکلی خشک نموده و نم انرا برچیده است بطوریکه صدا هم از آن برمیخیزد(صلصل بمعنی صورت)در مرتبه هفتم فرمود که خلقت انسان از(صلصال کالفخار)است بدینمعنی که علاوه بر گل خشک شده در مجاورت آتش نیز قرار گرفته و نیروی آتش در او اثر نموده و او را بصورت آجر و خزف در آورده است."
(
, 
, 
)
