ملخص الجهاز:
"هریک از جلوههای تصویرگری در حیطه هنر عامیانه ایران با بهره بردن از مضامین مذهبی، حماسی و گاه داستانهای عاشقانه،ذوق و اعتقادات عامهء مردم را در صورت متنوعی مانند کاشینگاری،نقاشی روی دیوار،نقاشی پشت شیشه،نقاشی قهوهخانهای و...
گرچه نقشهایی که از داستانهای شاهنامه از ابتدای دوره قاجار تا آغاز جنبش مشروطهخواهی تصویر میشد به نقاشیهای قهوهخانهای نزدیک بود،ولی هنوز روح حماسه در آنها تجلی نداشت،اما نقشهایی که از داستانهای شاهنامه در گرماگرم مشروطهخواهی بوجود آمد،برای اولینبار در تاریخ هنر نقاشی ایران،نه برای ارضای اشرافیت و زینت کاخها و تالارها و صفحات کتابها ساخته شد و نه برای نقشآزمایی و تفنن،بلکه اینبار پیامی دربرداشت که از مردم گرفته بود و با تمام معنایی که در ذات خود میپرورید،به مردم گرایید.
کار نقالی و سخنوری و نقاشی در قهوهخانهها چنان رونق گرفت که بسیاری از استعدادهای ادبی و هنری را از میان توده مردم به خود جذب کرد.
»(کاظم سادات اشکوری، هنر و مردم،ش 541،ص 641) اما آنچه مسلم است این نوع نمایش تصویری همراه با پردههای درویشی با اوج نقاشی قهوهخانهای رواجی کامل یافت.
(تصویر 1) پردهخوانی هنری ترکیبی است از نقاشی و کلام که نقال،شرح و وصف وقایع حماسی، مذهبی و مصایب و سوگ اولیای دین و شهیدان کربلا و سرنوشت انسان در روز رستاخیز را به روایت تصویر و نفوذ کلام برای مردم نقل میکند.
به وسیلهء رعایت کردن این اصل این امکان که عامهء مردم وقایع را به چشم ببینند و در خاطرهء خود حفظ کنند،به وجود آمده است."