خلاصة:
با تأسیس نظام پراقتدار جمهوری اسلامی ایران امیدهای تازهای در دلهای مسلمین به وجود آمد که یکی از آنها رفع اختلاف در امور عید و جماعات مسلمین است که از مسائل مهم تقویم اسلامی و وابسته به رؤیت هلال قمری است.از جمله مباحثی که میتواند بهطور قاطع این اختلاف را برطرف نماید حکم حاکم اسلامی به ثبوت رؤیت هلال است.در این مقاله سعی شده ضمن پرداختن به یکی از مباحث روز و مورد نیاز فقهی،زوایای حکم حاکم در ثبوت هلال بررسی شود؛از اینرو ادلهی موافقین و مخالفین مورد گفتوگو و ارزیابی قرار گرفته و تلاش شده است با توجه به اهمیت سیاسی و اجتماعی مسئله ضمن تقویت پذیرش حجیت حکم حاکم راه کارهای علمی و عملی هم برای حل این مشکل ارائه گردد.
ملخص الجهاز:
"42 مرحوم شیخ طوسی نیز در کتاب تهذیب در بررسی روایات رؤیت هلال به نقش رسول خدا صلی الل?ه علیه و اله در امر هلال و رجوع مردم به آن حضرت برای شهادت و اعلان هلال توسط ایشان،اشاره میکند52و در کتاب خلاف هرچند از حکم حاکم سخنی به میان نیاورده است،از محتوای مطالب ایشان حجیت حکم حاکم را به عنوان اصل موضوعی میتوان فهمید.
بعضی دیگر از فقها علاوه بر طرح ثبوت هلال به امر حاکم به دلایل آن نیز پرداختهاند؛از جمله:شیخ یوسف بحرانی در حدائق الناضره،92مرحوم نراقی در مستند الشیعه03مرحوم نجفی در جواهر الکلام،13و مرحوم طباطبایی در عروة الوثقی،23از فقهای معاصر هم مرحوم سید عبد الاعلی سبزواری در مهذب الاحکام مینویسد: و لم اظفر علی التشکیک فیه من القدماء مع ان المسأله کانت ابتلاائیه لدیهم؛33مسئلهی ثبوت هلال به امر حاکم که در بین قدما هم مورد ابتلا بوده است،کسی از آنان را نیافتم که در مورد آن تردید نموده باشد.
خاتمه مسئلهی حجیت امر حاکم در موضوعات سیاسی و اجتماعی و از جمله ثبوت هلال،مسئلهای پرپیشینه و پرگفتوگو است تا جایی که مرحوم صاحب جواهر در این مورد میگوید: فان کتبهم مملوة بالرجوع الی الحاکم،المراد به نایب الفقیه فی سایر المواضع؛ کتابهای شیعه پر است از مواردی که باید به حکم اسلامی و نایب امام زمان علیه السلام در زمان غیبت رجوع کرد."