دیالکتیک - مجلة دانش مقالة

"مارکس در تعلیقهء مشهوری که در 1873 بکتاب سرمایه نوشته‌ است دیالکتیک هگل را مورد حمله قرار میدهد و میگوید این دیالکتیک بجای اینکه روی دو پا راه برود روی سر حرکت میکند و باید آنرا دوباره بوضع طبیعی خود برگرداند. اوکتا و هاملن در روش‌ ترکیبی خود بجای تضاد هگل تناسب متقابلهء میان اضداد را میآورد و سعی میکند که اشیاء را وسیلهء نسب متقابله بسازد لوتی لاول دیالکتیک اشتراک و همکاری را بجای دیالکتیک اضداد میپذیرد و میگوید ذهن انسانی قوا و نیروهای مختلفی تولید میکند که عالم حقیقت نتیجهء ائتلاف‌ آنها است. گاستون باشلارد در کتاب خود بنام دیالکتیک زمان Dialectique de la dure?c بجای«امتداد دهری»«برگسون»نظریهء«انقطاع دائمی‌ زمان را»اثبات میکند همین فیلسوف در کتاب«فلسفه عدم»و«روح علمی جدید» بقلم آقای خویی«زریاب» دیالکتیک اقتباس و ترجمه از«لاروس مانسوئل» و کتاب«اصطلاحات فلسفی لالاند» کلمهء دیالکتیک امروز در علم و فلسفه و سیاست خیلی استعمال میشود این کلمهء معانی‌ مختلفی دارد که گاهی تشخیص و تمییز میان آنها احتیاج بدقت و تأمل دارد."