ملخص الجهاز:
"اما این سخن، با اشکال دیگری مواجه است:جواز تقلید گرچه برای مقلد عامی بیاشکال است، اما برای آن دسته از مقلدانی که خود اهل فضل و اطلاعاند و میدانند که امور ارتکازی باید مصون از ردع شارع نیز باشد، ایجاد اشکال میکند، زیرا احراز و کشف امضای شارع بر این امر ارتکازی، نیز به جستجوی محققانه نیاز دارد و این از غیر مجتهد(ولو اینکه اهل فضل باشد)ساحته نیست.
در حقیقت، آیه مذکور در مقام بیان طریقی مطمئن، برای رفع شبهههایی است که در مسئله معرفة النبی(ص)به ذهن کفار راه یافته و از آن جمله بر این باور بودند پیامبر نمیتواند از جنس بشر باشد که باید از فرشتگان باشد، خداوند متعال با این بیان (آیه سؤال)کفار را برای دست یافتن به اعتقاد صحیح در اصول دین، به اهل ذکر و دانشمندان دینی خود، ارجاع میدهد و پیداست که این مطلب با مسأله تقلید در احکام فرعی که تعبد در آنها کافی است، ربطی ندارد.
این آیه شریفه در دو مسأله، مورد توجه و بحث و گفتگوی محققان اصولی واقع شده است:نخست در مبحث اثبات حجیت خبر واحد، و دیگری در ضمن ادله حجیت تقلید، به گفته مرحوم شیخ انصاری، دلالت این آیه بر حجیت تقلید و وجوب پذیرش فتوای فقیه، روشنتر از دلالت آن بر حجیت خبر واحد است:«بل الظاهر ان دلالتها علی وجوب قبول الفتوی اظهر من دلالتها علی قبول الروایة» (16) اما دلالت آیه شریفه بر حجیت فتوای فقیه برای جاهل را، میتوان به دو صورت تقریب کرد:الف)جمله«لو لا نفر»اصل نفر را به اقتضای تحضیضی بودن لو لا، واجب کرده است."