ملخص الجهاز:
"مؤلفههای جامعه مدنی ایرانیمسعود سپهر اصل پیشین این مقاله آن است که تحقق جامعه مدنی، همان دستیابی به توسعه سیاسی به مفهوم مشارکت خودجوش و آگاهانه و نهادینه و سازمان یافته بخش بزرگی از مردم در تعیین سرنوشت خویش است و از آنجا که راه توسعه پایدار و موزون و همه جانبه هر کشور، راهی منحصر به فرد و منطبق با ویژگیهای آن ملت است، توسعه سیاسی نیز به عنوان بخش ضروری و غیر قابل تجزیه یک توسعه پایدار، دارای مؤلفههای خودی و ویژگیهای تاریخی فرهنگی است.
ابتدا استبداد برپای ایرانی و در دولت رانیتر به عنوان مانع اصلی شکلگیری جامعه مدنی در ایران مورد بررسی قرار گرفته است و در مقابل آن استدلال شده که بایستی در فرهنگ خودی مؤلفههایی را یافت که در طول تاریخ گذشته به طور نسبی ریشه داشته و عملکرد مستقل خود را حفظ نمودهاند تا بنیادی برای تأسیس نهادهای مستقل جامعه مدنی باشند.
اندیشه محوری این نوشتار این است که جامعه مدنی چه به معنای مضیق آن-مجموعه نهادها، سازمانها و تشکلهای نیرومند میان شهروندان و هیأت حاکمه (حکومت)-که امکان دسترسی مستقیم حاکمان به افراد تشکل نیافته را کم میکند؛و چه در معنی موسع آن-یعنی نظام و جامعهای سازمان یافته و قانونمند-که در جهت تضمین آزادیهای فردی و حقوق شهروندی و برابری افراد جامعه در برابر قانون، زمینه پیدایش موارد فوق الذکر را فراهم میسازد؛در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه قرار گرفته است."