منطق - مجلة اخگر مقالة

"حد را با برهان در حدود مشارکت است و حدود بر علتهای چهارگانه یعنی بر تمام آنها یا بر بعض آنها مشتمل میباشد بدین توضیح: اولا منظور ما از حد مشارک با برهان مطلق تعریف است نه حد مقابل رسم و حد بمعنی مطلق تعریف نیز آمده چنانکه در باب زیادت حد بر محدود بتعریف قوس،مثال‌ میزنند که چنین تعریف شده قوس،پاره‌ئی از دایره است و پیداست که تعریف مزبور،حد تام قوس نیست‌ زیرا نه(پاره)جنس است و نه دایره فصل بلکه پاره بودن قوس عرض عام قوس است‌ و پاره‌ئی از دایره بودن آن،عرض خاص آنست،تعریف خود دایره(قطع‌نظر از قوس)اگر آنرا کیف مختص یکم بدانیم اینست: دایره،هیأتی است که از احاطهء خط منحنی بر سطح مستوی حاصل میشود و اگر دایره را کم متصل بدانیم تعریف آن اینست: دایره،سطح مستوی است که محاط بخط منحنی باشد یا خط منحنی است که‌ محیط بسطح مستوی باشد."