ملخص الجهاز:
"(جای توشیح شاه)1 بدنبال این اقدامات و تعهد کتبی وزارت خارجه انگلستان برای حمایت از ایران در برابر تجاوز احتمالی روسیه عاقبت در صفر 1306(اکتبر 1888)وزارت خارجه اعلام نمود که از این ببعد رود کارون ار محمره تا اهواز بروی کشتیهای تمام دول باز است2 بدیهی است کوشش ولف در اتخاذ این تصمیم بیاثر نبود ولی افتتاح این راه نزدیک و امن تجارتی بسود ایران و کاری بود که دولتهای دیگر هم خواهان آن بودند چنانکه وزیر مختار اتریش و وزیر مختار امریکا نیز همین تقاضا را داشتند3و وزیر آلمان هم اینکار را تایید کرد 4زیرا بقول کسروی"آزادی کارون پائین گام دیگری در راه آبادی خوزستان بود"5 لرد کرزن در کتاب مسئله ایران مینویسد"در اینجا لازم است تاریخچهء رود کارون را که با مسائل ما تماس دارد شرح بدهم که چه زمان اهمیت تجارتی آن مورد توجه شد تقریبا" پنجاه سال قبل اهمیت فوق العادهء این وسیلهء تجارت یعنی کارون.....
1 موضوع مذاکرات درست همان بود که در سابق بین محمد تقی خان و لایارد مطرح شده بود کمپانی مزبور حاضر شد چند کشتی تجارتی در آن رودخانه بکار اندازد ولی حکومت مرکزی در تهران رضایت نداد و از اجرای آن جلوگیری کرد دوست لایارد در تهران در حبس مرد و دوست مکنزی در اصفهان بحکم ظل السلطان بقتل رسید2پس از این عمال سیاسی انگلیس از تشویق دولت ایران به افتتاح این راه تجارتی منصرف نبودند نمایندگان فرانسه نیز داخل کار شده امتیازی هم گرفتند ولی مسائل دیگر پیش آمد که امتیاز فرانسه لغو شد تا اینکه سر درومندولف در صحنه سیاست ایران پیدا شد و در اکتبر سال 1888 موفق شد فرمان آزادی کشتیرانی کارون را از شاه بگیرد و اجازه داده شد که انگلیسها تا اهواز در رود کارون کشتیرانی کنند."