ملخص الجهاز:
"علما، در این رشته، به دور از این که تنها به تحلیل جامعه شناسی حوزه شناختار ) ognitive sphere )آنگونه که اصطلاح فوق به نظر می رسد بدان اشاره دارد، محدود باشند، عملا خود را با میدان خالص فرآورده های فکری،یعنی فلسفه ها، ایدئولوژی ها، آموزه های سیاسی و اندیشه های کلامی درگیر ساخته اند، جامعه شناسی معرفتی در تمام حوزه های مذکور تلاش میکند تا ایده های مورد مطالعه اش را با زمینه های اجتماعی _ تاریخی ای که در آن تولید و پذیرفته شده، ارتباط دهد.
قانون سه مرحله ای اگوست کنت) auguste comte)که پیوند نزدیک بین انواع ساختههای اجتماعی و سنخ های معرفتی را بیان می کند ممکن است به خوبی کمک کار جامعه شناسی معرفتی ملاحظه شود معذلک، این حقیقتی است که تحول روشمند جامعه شناسی معرفتی به عنوان گام مستقل و نه نتیجه تبعی انواع دیگر تحقیق، نیروی محرکه اصلی اش را از گرایش موجود در اندیشه جامعه شناسی اروپایی قرن نوزدهم گرفته است.
ولی نهایتا این کار برای دو عالم آلمانی یعنی ماکس شلر ) max scheler)و کارل مانهایم) karl Mannheim)باقی ماند تا مجموعه هایی از تئوری را گسترش دهند که در واقع اولین کار استادان و روشمند جامعه شناسی معرفتی به عنوان یک رشته عملی جدید را عرضه میکند.
شلر چیزی را که وی آنرا به عنوان طبیعت گرایی و نسبیت گرایی در تئوری پردازی دوران گذشته این حوزه ملاحظه میکرد، مردود دانست و اظهار داشت که در اینجا نظمی قاطع و معنوی از ارزشها و افکار وجود دارد که عبارت است از قلمرو گوهرهای جاودان ) Eternal essences )که به کلی از واقعیت اجتماعی و تاریج مجزا میباشند."