خلاصة:
<P>برای استفاده از فرصتهای سرمایهگذاری،بانکداران اسلامی از ابزارهای مشارکتی معاملاتی مختف استفاده میکنند. لازمهء انتخاب کارآمد ابزارهای یاد شده،رابطهء مستقیم مبالغ تسهیلاتی بانکی با بازدهی و ارتباط معکوس با خطر ابزارهای مزبور میباشد.وجود اطلاعات نامتقارن مانع از کاربرد کارآمد ابزارهای مشارکتی میشود،مگر آنکه بانکداران از طریق نظارت بر اجرای قرارداد،مشکل عدم تقارن اطلاعات را حل کنند.گرچه انجام عملیات نظارت برای بانک مستلزم صرف هزینه میباشد،در عوض نوعی سرمایهگذاری برای کسب اطلاعات نیز محسوب میشود که خود به انتخاب بهینهء عقود کمک میکند.عملکرد پنج سالهء 24 سرپرستی بانک کشاورزی شاهد موضوع میباشد؛زیرا تخصیص منابع به عقود مشارکتی و غیر مشارکتی تابع مستقیم و معنادار نرخ وصولی و غیر مستقیم خطر ابزارهای مالی اسلامی میباشد.ازاینرو نتیجهگیری میشود که عملیات نظارت،در انتخاب ابزارهای کارآمد مشارکتی و غیر آن برای حل مشکل عدم تقارن اطلاعات مؤثر بوده است.</P>
ملخص الجهاز:
"این پژوهش نشان میدهد،وجوهی که بانک صرف نظارت میکند،اتلاف منابع-به گفتهء منتقدان بانکداری اسلامی-نخواهد بود،بلکه با توجه به منافعی که انجام نظارت برای بانک دارد موجب میشود که کارایی بانک در اعطای تسهیلات و تأمین مالی تقاضاهای مختلف افزایش یافته و توان رقابتی آن با بانکها ربوی کاهش نیابد.
تصمیم بانک مبنی بر عدم بهکارگیری جعاله موجب میشود همانند سایر عقود براساس مانده این عقد تسهیلات جدید پرداخت نشود و ازاینرو باید رابطهء میان عرضهء تسهیلات جعاله و درآمد حاصل از آن منفی و معنادار باشد،یعنی اگر بانک حقیقتا تصمیم به حذف این ابزار مالی گرفته باشد،لازم است از درآمدهای آن در دورههای بعد برای اعطای مجدد تسهیلات جعاله استفاده نکند.
نتیجه کلیای که از برآورد توابع عقود به دست میآید،این است که متغیر نسبت وصولی به آنچه باید وصول شود،رابطهای مثبت با عرضه تسهیلات دارد و جز در مورد سلف توضیح دهندگی آن در همهء عقود معنادار میباشد.
چنانچه بانک بتواند از طریق جذب سپردهها یا اعطای خدمات بانکی منابعی را تجهیز کند،میتواند از محدودیت عرضهء تسهیلات در شعب خود بکاهد و با توجه به مثبت و معنادار بودن ضریب متغیر وصولی به آنچه باید وصول شود،بازدهی تسهیلات یاد شده را بالا برده و خطر آن را کاهش دهد.
نتایج توابع برآورده شده کارایی عرضهء تسهیلات و انتخاب ترکیب بهینهء عقود یا پرتفوی کارآمد بانک را نیز نشان میدهد،چرا که طبق الگوی پیشنهادی عرضه تسهیلات از طریق هر عقد باید رابطهای مثبت با بازدهی و رابطهای منفی با خطر آن داشته باشد."