مفهوم زمان و نمادهای آن در جغرافیا مقالة

در هر دانشی از جمله دانش جغرافیا «زمان» مطرح است، حال سؤال این است که کدام مسایل فلسفی جغرافیا سبب بروز مفهوم زمان در جغرافیا شده است؟ در ادبیات، علوم‌اقتصادی، سیاست، مذهب، صنعت و تکنولوژی، جامعه‌شناسی، فلسفه، فیزیک و قرآن و همچنین جغرافیا مسایل مختلفی سبب بروز مفهوم زمان در آنها شده است. در جغرافیا زمانمندی همه پدیده‌های جغرافیایی، ماندگاری غیریکنواخت پدیده‌ها و تنوع آنها زمینه فلسفی اساسی برای بروز مفهوم زمان شده است و بر این مبنا یک قاعده ششگانه قابل تبیین است. در جغرافیا زمان قابل نمادسازی است و در چهار نماد قابل تبیین است که عبارتند از: زمان کیهانی، زمان زمین‌شناسی، زمان تاریخی و زمان زیسته که هرکدام نیز به دسته‌هایی قابل تقسیم است و جغرافیدانان با هر یک از نمادهای فوق و یا با مشترک آنها یافته‌ها و واقعیتهای جغرافیایی خود را تحلیل زمانی می‌کنند.

در جغرافیا زمانمندی همه پدیده‌های جغرافیایی، ماندگاری غیریکنواخت پدیده‌ها و تنوع آنها زمینه فلسفی اساسی برای بروز مفهوم زمان شده است و بر این مبنا یک قاعده ششگانه قابل تبیین است. در جغرافیا زمان قابل نمادسازی است و در چهار نماد قابل تبیین است که عبارتند از: زمان کیهانی، زمان زمین‌شناسی، زمان تاریخی و زمان زیسته که هرکدام نیز به دسته‌هایی قابل تقسیم است و جغرافیدانان با هر یک از نمادهای فوق و یا با مشترک آنها یافته‌ها و واقعیتهای جغرافیایی خود را تحلیل زمانی می‌کنند. بنابراین تفاوتهایی که پدیده‌ها در ماندگاری دارند جغرافیدانان را وادار می‌کند تا به ماهیت علّی آنها بپردازند و مثلاً در جغرافیای شهری، شهر و روستا به عنوان پدیده‌های جغرافیایی تلقی می‌شوند، مطالعه تطبیقی روستا با روستا، شهر با شهر و روستا با شهر و علل فروپاشی یکی بر دیگری در طول زمان (بخصوص زمان درجه‌بندی شده «گذشته ـ حال ـ آینده») می‌تواند مثال خوبی برای موضوع باشد. بنابراین زمان‌مندی(Temporally) همه پدیده‌های جغرافیایی، ماندگاری تحول غیر یکنواخت پدیده‌ها و تنوع پدیده‌های جغرافیایی زمینه فلسفی اساسی برای بروز مفهوم زمان در دانش جغرافیا است و بر این مبنا یک منشور ششگانه به شرح زیر تبیین می‌شود: 1) همه پدیده‌های جغرافیایی زمانمند هستند و در حدوث، برخی بعد از برخی دیگر تحقق یافته و می‌یابند. 4) تنوع پدیده‌های جغرافیایی (طبیعی ـ انسانی) زمان را برای جغرافیدانان بسیار متنوع می‌کند و بنابراین نمادهای مختلف زمانی(نماد (symbol) نوعی حامل اطلاعات است که معنی آن به وسیله کسانی که استفاده می‌کنند، تعیین می‌گردد، موفّقیان، ص 635) مطرح خواهد شد.