ملخص الجهاز:
"این تناقضات که در مورد منشأ شطرنج وجود دارد و باعث رنج و زحمت محقق میگردد همه را میتوان بمبدء واحدی اسناد داد که در عرف علوم اجتماعی Ethnocentrisme خوانده میشود و نوعی خودپرستی جمعی بشمار میرود باین معنی که هر قومی خود را کانون بشریت میپندارند، تمام سجایای عالی انسانی را منحصر بخویش میدانند و اقوام دیگر را پست و خوار میشمارند چنانکه شبانانی که هزاران سال پیش از شمال بفلات کنونی ایران و هندوستان آمدند،بومیان را بحقارت نگرسیتند و خود را«آریا»یعنی آزاده و شریف خواندند،یونانیان تمام اقوام غیر یونانی حتی ایرانیان را«بربر»نامیدند،اعراب بغیر عرب«عجم»یعنی گنگ و نادان اطلاق کردند.
در خاتمه تذکر این نکته را لازم میدانم که توجه عمومی در ایام جنگ و روزگار بحرانی بیش از مواقع عادی ببازی شطرنج معطوف میگردد چنانکه در مسابقهء اخیر جهانی در لاهه نظر به آشفتگی اوضاع بین الملل میلیونها افراد بشر از اکناف عالم تمام هوش و حواس خود را بطرف آن نبرد فکری متوجه ساخته با دقت و کنجکاوی عجیبی در مدت دو ماهونیم که مسابقه طول کشید مواظب هر حرکت بوده با عشق و علاقهء مفرط سیر تکاملی آنرا دنبال میکردند،مطبوعات و رادیوهای عالم به نشر و پخش تحولات مختلف و متنوع آن بازی جذاب مشغول و حتی رجال معروف سیاسی از وزیر و سفیر و امیر با گرفتاریهای بیشمار ساعات فراغت خویش را به حضور در طالار مسابقه اختصاص داده و در میان هزاران تماشاچی با دیدهء اعجاب و تحسین در آن رزم خاموش و آرام به هنرنمائی استادان بزرگ گیتی مینگریستند."