ملخص الجهاز:
"» آقای حسین برکه الشامی با همه این مشکلات با توجه به وصیت یاد شده فخر رازی به خود این حق را داده است که کمر همت بر تلخیص تفسیر کبیر بزند و انگیزه خود را در این راه سه امر ذکر کرده است:«نخست آن که با توجه به گستردگی و حجم زیاد تفسیر بهره گیری از آن ویژه متخصصان تفسیر و علوم قرآنی شده است و دیگر فرهیختگان از بهرهگیری مطلوب محروم هستند و تلخیص آن موجب دسترسی و بهرهگیریآسانتر این بخش از جامعه اسلامی خواهد شد[مقدمه/36]دو دیگر آن که وجود مباحث فراوان غیر تفسیری موجب شده است کتاب از شکل تفسیر قرآن خارج شود[مقدمه/36]و سه دیگر آن که علی رغم اهتمام فخر رازی به یاد کرد آراء دانشوران مسلمان، مذاهب اسلامی و افکار مختلف در بسیاری موارد از یاد کرد آراء شیعه سرباز زده است[مقدمه/36]و در مواردی به خطاء آراء شیعه را آورده است[مقدمه/37]که برای تکمیل تفسیر لازم است آراء شیعه آورده شود و در موارد خطا اصلاح گردد.
برکه الشامی جلد یاد شده را در هفت صفحه تلخیص کرده است که به نظر میرسد تلخیص بسیار فشرده است و نمیتواند همه مطالب تفسیری این سوره را در بر بگیرد به عنوان نمونه فخر رازی در صفحه 6 از تفسیر خود میگوید:«ربه العالمین»مضاف و مضاف الیه است و اضافه شدن چیزی بر چیزی دیگر آگاهی به آن را جز از طریق آگاهی به هر دو جزء ناممکن میسازد بنابراین ممکن نیست معنای رب العالمین فهمیده شود جز از راه شناخت«رب العالمین»وی آن گاه به تفسیر عالمین به طور مختصر در همین صفحه میپردازد و در صفحه 229 به طور مفصل به بررسی آن میپردازد و از صفحه 230 تا صفحه 232 به بیان مفهوم رب میپردازد در حالی که آقای حسین برکه الشامی فقط هفت خط در مجموع برای رب العالمین مطلب میآورد که چهار خط از آن به معنای عالمین و رب ارتباط ندارد و تنها یک بحث کلامی-فلسفی است و از معنای رب به طور کلی غافل مانده است و هیچ اشارهای به آن نکرده است."