ملخص الجهاز:
"درستی نقد آن خوانندهء دل آگاه،نه صرفا به خاطر گوشزد کردن چند نکته ظریف است که در جای خود از آنها سخن خواهم گفت بلکه بیشتر از این زاویه مورد توجه قرار میگیرد که من هنوز پس از سی و چند سال جستجو در کار زبان فارسی نتوانستهام خود را از چارسوی سرگردانی و حیرت و ناتوانی برهانم، نه من که بسیاری از استادان بیبدیل این رشته از ادبیات فارسی،هنوز خود را سایهنشین درخت دو پایه و نهالی پیوندی میبینند که از مراقبت آن درخت و نهال ناگزیرند اگرچه با یکی از میوههایی که بر شاخهاش نشسته است میانهای نداشته باشند.
اما ظاهرا دیگر خیلی دیر شده است وانگهی من دست کم دهها بار در جاهایی که تریبونی در اختیار داشتهام گفتام که با انبوه واژگان مهمان، سرجدال ندارم،چرا که بسیاری از این واژهها و حتی ترکیبها چندان بومی شدهاند که روی بازگشتن به خاستگاه اصلی خود را ندارند اما این هم هست که ما باید ضمن پاسداری از واژگان زبان پارسی زمینه را به گونهیی فراهم آوریم که دستکم راه را بر ترکتازی بستانکارانهء واژههای ایرانی ببندیم."