ملخص الجهاز:
"ر. فوبلیکوف[و دیگران]،ترجمه دکتر محمد حسین روحانی،ص 80-81)در مقابل اینها،جریانی به نام ناسیونالیسم عربی بود که حامیانحزب بعث و سایر ملی گرایان عرب را به سوی خود جلب کرده بود ودر تشکیلات حکومت جدید هم نقش داشت؛اما قشر گستردهای ازمردم عراق به اسلام گرایش داشتند و این اکثریت متدین و مشتاقمقدسات دینی از هیچ گونه تشکل سیاسی قوی برخوردار نبودند،در چنین اوضاع و احوالی دانشوران نجف به ضرورت ایجاد یک اجتماعمنسجم اسلامی،به عنوان یک نیروی توانمند اصیل که از یک سو بادیانت پیوند دارد و از دیگر سو در اعماق روح و جان امت مسلمان ریشهدوانیده پی بردند و بر این اساس بود که طرح تشکیل گروهی به نام«جماعة العلماء»پی ریزی گردید(زندگی و افکار شهید صدر،سید کاظمحسینی حائری،ترجمه حسن طارمی،ص 81-80)نقش به سزایآیة الله محمد مهدی شمس الدین را در بینان نهادن این تشکلمنسجم و جهت دادن به آن نمیتوان انکار کرد.
مرحوم شمس الدین از علمای بلند مرتبهای بود که از همان ابتدایحرکتهای سیاسی فرهنگی امام موسی صدر در کنار وی قرار گرفتو او را در این تلاشها یاری داد و با تأسیس مراکز فرهنگی،دینی،موسسات خیریه و برخی نهادهای اجتماعی همکاری مؤثرخود را درقالب مجلس اعلای شیعیان نشان داد و در کنار کارهای علمی وسیاسی موفق گردید بنیادهایی چون مسجد امام صادق،هنرستان فنیبیروت،دانشگاه اسلامی لبنان با دانشکدههای مختلف،جمعیت خیریهحضرت زینب(س)،مدرسه علمیه و مجتمع خدماتی را بنیان نهد وبسیاری از جوانان شیعیه لبنان را با علوم و فنون روز آشنا کند و با همۀاین احوال نقش خود را به عنوان یک عالم دینی از یاد نبرد و همچنانبه اقامه جماعت،تبلیغ دین و هدایت مردم از راه سخنرانی و نگارش&%05502DMKG055G% اشتغال داشت."