خلاصة:
*رابطه دو متغیر«فرهنگ»و«توسعه»از دیرباز مورد توجه صاحب‌نظران بوده است.مقاله«درنگی در هم‌پیوندی فرهنگ با موانع توسعه در ایران»در پی پاسخگویی به این پرسش برآمده است که:چه نسبتی میان عادات اجتماعی-فرهنگی مردم با فرایند توسته و صنعتی شدن-در ایران-وجود دارد؟نویسنده مقاله به‌گونه‌ای موجز،با دسته‌بندی نظریات گوناگون در این زمینه به ارائه شواهدی چند از تاریخ و فرهنگ ایران می‌پردازد تا نشان دهد مواردی چون تک‌روی و چندگانگی رفتاری-یا به عبارت دیگر شماری خلق و خوی ایرانیان-مانع از تحقق توسعه در ایران است. *دیگر نوشتار این بخش تحت عنوان،«خلق و خوی ایرانیان»از منظری دیگر به مقوله پیش‌گفته می‌پردازد.این نوشتار حاوی ارزیابی کتابهایی است که در این‌باره به نگارش درآمده و مشهورترین آن از نویسنده فقید محمد علی جمالزاده،تحت عنوان«خلقیات ما ایرانیان» می‌باشد.در این مقاله،پس از ذکر ریشه‌های هشتگانه ویژگیهای اخلاقی ایرانیان،به این بحث می‌پردازد که چگونه ضعفهای اخلاقی- بیش از پیش-کنار می‌رود و زیباییهای اخلاقی جایگزین آن می‌گردد.
ملخص الجهاز:
"مقاله«درنگی در هم‌پیوندی فرهنگ با موانع توسعه در ایران»در پی پاسخگویی به این پرسش برآمده است که:چه نسبتی میان عادات اجتماعی-فرهنگی مردم با فرایند توسته و صنعتی شدن-در ایران-وجود دارد؟نویسنده مقاله به‌گونه‌ای موجز،با دسته‌بندی نظریات گوناگون در این زمینه به ارائه شواهدی چند از تاریخ و فرهنگ ایران می‌پردازد تا نشان دهد مواردی چون تک‌روی و چندگانگی رفتاری-یا به عبارت دیگر شماری خلق و خوی ایرانیان-مانع از تحقق توسعه در ایران است.
2 سؤال اصلی مقاله حاضر است که چه ارتباطی بین عادات اجتماعی-فرهنگی مردم(با ذکر شواهدی از جامعه‌ی ایران)با فرایند صنعتی شدن مدرن وجود دارد؟ سؤال فوق در حوزه جامعه‌شناسی توسعه و بررسی مسائل توسعه اقتصادی و اجتماعی در جامعه‌ی ایران جای مطالعع و پژوهش دارد.
از جمله آنکه چون سوار برمنابع عظیمی از درآمدهای مالیاتی بوده که توسط اربابان وابسته، تیول‌داران قطاع الطریق و جابر و مزدوران نظامی قلدر از مردم اخاذی می‌شده،یا از طریق فروش فرآورده‌ی تک محصولی نفت بدون کمترین زحمت در خلق و ابتکار وسایل تولیدی، حجم فوق العاده زیادی از پول سرازیر خزانه‌ی دولتی می‌شده و لذا شخص دیگری حق کسب درآمد و سرمایه را در جامعه ایران نداشته است، مگر آنکه به‌حدی معلوم،جمع‌آوری کمی ثروت کند و در ضمن سهم نوکری و غلام‌زادگی خود را بپردازد و مدام مدح و ثنای قبله‌ی عالم(شاه) را گوید و خاکسار و جان‌نثار او باشد.
این هنجار اجتماعی- فرهنگی فردگرایی در جامعه‌ی غربی که سهم قابل ملاحظه‌ای در تحولات اقتصادی،اجتماعی و تمدنی جامعه اروپایی و آمریکایی داشته است، پیامدهای بارزی را از لحاظ جامعه‌شناختی به بار آورده است،از جمله آنکه میزان تغییرات صنعتی،نوآوریهای تکنولوژیکی،شهرنشینی و گسترش آن با مهاجرتهای افزایشی روستا به شهر و زمینه‌ی گسترده‌ی مشاغل جدید صنعتی و خدماتی و مانند آن افزایش فوق العاده‌ای پیدا کرده است."
(
, 
, 
)
