ملخص الجهاز:
"اگر نو نویسندهای نوخاسته به کتابهای دیگران دستبرد بزند، شاید بتوان عذر او را همان «نو نویسنده»و«نو خاسته»بودن دانست؛اما آقای عبد الرفیع حقیقت چرا؟ البته نویسنده در مواردی، به اشباع از کتابهای دیگران استفاده کرده و سپس مأخذ خود را نشان داده است که امانت نیز چنین حکم میکند؛اما در مواردی، شرح حال یک شاعر را عینا از کتاب سعید نفیسی رونویسی کرده و سپس مأخذ آن را کتاب دیگر خود(تاریخ نهضتهای فکری ایرانیان)ذکر کرده و نتیجتا، تحقیق وی را به خود منسوب داشته است.
ضبط اسامی نامشهور شاعران نویسنده در مقدمه کتاب مرقوم داشتهاند که شرح حال شاعران در فرهنگ حاضر، بر اساس تخلص شعری آنان آمده و در صورت نداشتن تخلص، نام مشهور آنان در ادبیات پارسی مورد توجه قرار گرفته است.
(27) بنابراین اگر عنوان این اثر را ملحوظ داریم، مینگریم که هزاران شاعر هستند که نام و نشان در تذکرهها موجود است و شرح حالشان به تفصیل نگاشته شده و با وجود این، هیچ نامی از آنان در کتاب حاضر نیامده است.
محض نمونه، به نام پانزده نفر- از گذشتگان و معاصران-اشاره میشود که یا«از شاعران بزرگ»هستند و یا اشعارشان«بسیار مشهور»است و یا اینکه«اشعار آنان چاپ و منتشر شده است»و طبق توضیح نویسنده میبایست شرح حال آنان در کتاب حاضر آورده میشد.
و اگر توضیح نویسنده را در مقدمه کتاب ملحوظ داریم، باز هم بسیاری از افراد یافت میشوند که در شمار«شاعران بزرگ زبان پارسی»هستند و یا اشعار آنان«بسیار مشهور»است و یا اینکه«اشعار آنان چاپ و منتشر شده است»و با وجود در دسترس بودن شرح حال آنان، نام و نشانی از آنان در این کتاب نیست."