شعر سیاست و اخلاق: ارمغان پروین اعتصامی به شعر معاصر فارسی مقالة

"12 بدین ترتیب با وجدانی بیدار و شعوری خلاق پروین اعتصامی در تاریخ اندیشه‌های سیاسی‌ معاصر ایران راه یافته است،این وجدان و شعور مسری را در لابلای شعر خود گنجانده است- چونان عطر بیدارگری در برگ گلی-و مآلا دل‌وجان هزاران انسان را به شریفترین و ارجمندترین عواطف و عقاید متبرک گردانیده و رستگاری آدمیان را در گرو تفکری خلاق دیده‌ است و نه در بند سپردن افسار خود به این یا آن داعیه‌ء عظیم که وعده‌ء مدینه‌ء فاضله بر سر خرمن می‌دهد در حالی که منطق انسان را به صلآبه‌ء تقید عقیدتی به تاریکی محض فرو می‌برد. چون زبان وصف فقر و توصیف ظلم پروین زبان حال روزگار خود اوست(با جهان شمولی ذاتی که در این کلام نهفته است)،بی‌تردید مشروعیت سیاسی را که وی مورد شک و تردید قرار می‌دهد نیز مربوط به همین دوره است. پروین اعتصامی مصر است که عدالت فردی و اجتماعی را در اوزان شعر خود تعظیم و تکریم کند،ولی این مهم را چنان با ظرایف و دقایق شعری و توانایی کم‌نظیرش در قالب‌پردازیهای بدیع و درعین حال کلاسیک می‌آمیزد که وقایع تاریخی از بند قیودات قومی و بومی و طبقاتی بال می‌گشاید و بصورت حقایقی ازلی جلوه می‌کند و بعد در همین هنگام‌ وجدان بیدار و اخلاق نستوه این شیرزن شعر مشروطه افقهای مسدود اعتقادات ایدئولوژیک را باز پی می‌زند و معنایی وسیعتر و دایره شمولی گسترده‌تر از تعهد در هنر پیش روی‌ می‌گذارد."