خلاصة:
انسجام ساختاری در شعر عامل مهم و تاثیرگذاری است که لذت هنری به خواننده می بخشد. نشانه و عطف چون مفصلی در اندام متن، کلمات و جملات را به هم پیوند می دهد و علاوه بر کارکردهای دستوری بر معانی و تاویل های متن می افزاید. شاعران بزرگی چون سعدی با پیش گرفتن شیوه ی سهل و ممتنع، ضمن پرهیز از ترکیب ها و صنایع پیچیده و سنگین، به همه توانایی زبان در سطوح مختلف متوجه می شوند و آن توانایی ها را در سمت و سویی که خود اراده دارند، به کار می گیرند.
از گذشته دور علمای علم بلاغت به مبحث فصل و وصل، اهمیت بسیار داده اند و امروزه نیز نشانه شناسان، شکل گرایان و ساختار گرایان به بحث درباره انسجام متن می پردازند. نقش واژگان دستوری چون و در ساختار متون ادبی غیر قابل انکار است.
ملخص الجهاز:
com واژههای کلیدی: نشانه و،فصل و وصل،کارکرد نحوی،کارکرد معنا شناختی،کارکرد پراگماتیک،سعدی 1)مقدمه اول دفتر به نام ایزد دانا صانع پروردگار حی توانا اکبر و اعظم خدای عالم و آدم صورت خوب آفرید و سیرت زیبا از در بخشندگی و بنده نوازی مرغ هوا را نصیب و ماهی دریا قسمت خود میخورند م نعم و درویش روزی خود میبرند پشّه و عنقا جانور از نطفه میکند،شکر از نی برگ تر از چوب خشک و چشمه ز خارا از همگان بینیاز و بر همه مشفق از همه عالم نهان و بر همه پیدا خود نه زبان در دهان عارف مدهوش حمد و ثنا میکند که موی بر اعضا باز خدایا مهیمنی و مدبر وز همه عیبی،مقدسی و مبرّا سعدی از آنجا که فهم اوست سخن گفت و رنه کمال تو و هم کی رسد آنجا؟ نشانه و عطف در ابیات غزل سعدی غیر از تشکیل ساختار دستوری متن،بافت آوایی و معنایی جذابی به وجود میآورد.
درک تاثیر و عطف بر ساختار لفظی و معنایی ابیات صد غزل آغازین سعدی مورد توجه قرار گرفته و اهمیت مبحث فصل و وصل در علم معانی منظور شده است.
وقتی به و عطف در متون خودکار توجه کنیم کارکرد نمادین آن موردنظر خواهد بود،اما سخن بر سر این است که و در آثار ادبی چون شعر سعدی علاوه بر معنای قراردادی خود دلالتهای تمایلی و تاویلی خودرا مییابد.