خلاصة:

حذف ربا از نظام بانکی و بازارهای مالی کشورهای اسلامی، بدون شناخت روش حیله های ربا و تفکیک حیله های جایز از حرام ممکن نیست؛ از این رو مقاله حاضر به تبیین حیله و ارایه ملاک حیله های حرام و تطبیق آن بر ربا و حیله های آن پرداخته است. در مقاله، حیله چنین تعریف شده: حیله عملی است که به منظور تغییر حکم یک مصداق از راه تغییر عنوانی که بر آن منطبق است انجام می شود. ملاک های حرمت حیله عبارتند از: ?. هدف از این عمل فرار از حلال به حرام نباشد؛ ?. عملی که به منظور تغییر حکم انجام می دهد، فی نفسه حرام باشد؛ ?. دلیل حکم عنوان اول، بر حرمت عنوان حیله دلالت کند؛ ?. تعدی از دلیل حکم عنوان اول به عنوان حیله، به کمک نص دیگر ممکن باشد؛ ?. تعدی از دلیل حکم عنوان اول به عنوان حیله، به کمک عقل ممکن باشد. در مقاله، ملاک های پنجگانه پیش گفته بر حیله های ربا تطبیق، و افزون بر توجیه نصوص، برخی مصادیق حیله های حرام ربا در بانکداری بدون ربای ایران بیان شده است.

ملخص الجهاز:

به دليل اهميت اين بحـث در بحث هاي حيله ها، ناچاريم اين دو راه را بيشتر توضيح دهيم ؛ اما پيش از بيان هر يک از آن ، ذکر اين مقدمه لازم است که عالمان شيعه ، عـدم حجيـت قـسمي از قيـاس را از ضروريات مذهب مي دانند و آن قسمي است که علّت از راه ظن غيرمعتبر احـراز شـود؛ زيرا روايت هاي فراواني از عمل به چنين ظني نهي کرده اند (شيخ انصاري ، ١٤١٥ق : ج ١، ص ٢١٣)؛ ولي اگر علّت حکم در اصل از راه قطع يا ظـن معتبـر احـراز شـود و در فرع نيز وجود آن علّت به همين راه احراز شود، اغلب قائل بـه حجيـت قائلنـد و ادّلـة ناهي از قياس را ناظر به اين دو قسم نمي دانند. اين موارد به دليل اين که قصد جدي درباره بيع تحقّق نمي يابد و در حقيقت براي قرض ربوي صورت سـازي شده و شرط اوّل حيله هاي جايز را ندارد، حيلة حرام شمرده مي شود. اين موارد در صورتي که از ابتدا قصد جدي درباره قرارداد سلف نباشد و ايـن قـرارداد در ظاهر پوششي براي قرض با بهره باشد، حيلة حرام است ؛ زيرا شرط اوّل حيله هاي جايز را ندارد و در صورتي که از ابتدا قصد جدي به مفاد بيع سلف باشد نيز به دليل عدم فرق با قرض ربوي حيلة حرام شمرده مي شود.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول

حیله های ربا - مجلة اقتصاد اسلامی مقالة