ملخص الجهاز:
"آیا میتوان با این عارضه فرهنگی مقابله کرد؟تازمانی که نظام حاکم بر مراکز آموزش عالی تغییر نکند و یقه علمی دانشجو،نه برای نمره گرفتن،بلکه برای طرح پرسشها و پاسخهای نو گرفته نشود،تغییر و تبدیلی در وضعیت موجود رخ نخواهد داد.
ازاینروست که میگوییم اگر امکان غوص در اسناد برای همه آنانی که مدعی تاریخپژوهی و تاریخنگاری هستند فراهم گردد،باوجود عارضه تنبلی فکر،راهی به تولید آثار علمی نخواهد برد.
اگر اعتبار الگوهای تاریخپژوهی چه در کسوف مورخان و چه در قامت نشریهها شناسایی،معرفی و تقویت شوند،آنانکه شیرازه ذهن و ضمیرشان را در جستوجوهای تاریخی صرف میکنند،و آنهاکه تن به طبع نگاشتههایی که جملهای نوآورده ندارند،نمیدهند،رفتهرفته سقفی ایدهآل بر سر پژوهشهای تاریخی کشیده میشود که خودآگاه یا ناخودآگاه چشم راحتطلبان این عرصه را به خود جلب کرده،آنان را برای طرح پرسشها و پاسخهای جدید وادار به جنبش خواهد کرد و اگر این جنبش برای خوردن دست تحقیق به سقف الگوهای معتبر آغاز گردد،حجم تولیدات آثار علمی با تولید منابع و دستمایههای پژوهشی برابری خواهد کرد؛آن هم از جهت کیفیت."