ملخص الجهاز:
بالعکس اگر در دبیرستانها تدریس علم جغرافیا بطور صحیح و چنانکه شایسته است انجام گیرد و بدانشآموزان از یکطرف معنی حقیقی و موضوع و مسائل این علم و غرض اصلی از آموختن آن بخوبی فهمانیده شود و از طرف دیگر بجای اینکه مغز شاگردان را با عدهء زیادی از اسامی شهرها و کوهها و رودخانهها و دریاچهها و غیره آکنده گردانیم آنها را ضمنا بطور صحیح بمختصری از اصول و مقدمات هواشناسی و غیره نیز آشنا سازیم و همواره مسائل جغرافیائی را بمدد این علوم بدانها تدریس نمائیم،رنج و زحمت آنها را برای حفظ اسامی جغرافیائی تا حد زیادی تخفیف خواهیم داد و در تحصیل جغرافیا و همچنین پاسخ بسؤالهائی که در زمینهء جغرافیا از آنها میشود روش تعقل و استدلال را بدانها یاد دادهایم.
زیرا در هواشناسی یک رشته قواعد کلی مقرر است که چون شاگردان بدانها آشنا گردند میتوانند بمدد آنها با اندک آشنائی در پیش خود آب و هوای نواحی مختلف را استنباط نمایند و در اینصورت وقتی مثلا از آنها جهات اختلاف و اشتراک میان آب و هوای ایران و اسپانیا که در کتاب راجع بآن بطور مستقل و جداگانه چیزی نخواندهاند سؤال شود میتوانند از مقدمات معلومی که از هواشناسی و غیره در دست دارند بدان جواب دهند.