خلاصة:
در مورد معنی بیت«چو بوسید پیکان سرانگشت وی/گذر کرد بر مهره‌ی پشت اوی»،در درس رستم و اشکبوس در کتاب ادبیات فارسی سال دوم دبیرستان، نظریه‌های متفاوتی درباره‌ی مرجع ضمیر«اوی»عنوان شده است.باتوجه به نمونه‌های ارائه شده،مؤلف بر این باور است که جایگاه این بیت بر این باور است که جایگاه این بیت در زنجیره‌ی مفهومی داستان است،نه در زنجیره‌ی معنایی آن.این بیت تصویری است از عظمت قدرت و هیبت و هیمنه‌ی رستم؛یعنی فردوسی می‌خواهد بگوید قدرت جنگاوری و کمان‌کشی رستم به حدی است که دیگر راهی برای ادامه‌ی حیات هم نبرد خود باقی نخواهد گذاشت و اشکبوس را از حالا باید مرده پنداشت؛«اگرچه باز هم تیر پرتاب نشده است.» بنابراین،بیت«تصویری محقق‌الوقوع است،نه «توصیفی ساده از حرکات و افعال رستم».
ملخص الجهاز:
"در پاسخ باید گفت که در واقع بین دو مصراع از نظر ترتیب رویدادها،تقدیم و تأخیری روی داده و ترتیب آن‌ها در اصل بدین‌گونه است که وقتی پیکان تیر سرانگشت رستم را لمس کرد او تیر را سریع و با قدرت بر سینه اشکبوس زد،به‌گونه‌ای که از مهره‌ی پشت اشکبوس عبور کرد (رشد 77،صص 44 و 45) آیا می‌شود گفت که این بیت نقش توصیفی ندارد؟یعنی قصد آن را ندارد که حرکات رستم را در تیراندازی توصیف و تبیین کند و در زنجیره‌ی معنایی داستان-نه مفهومی آن-دخالتی ندارد،بلکه خود بیتی مستقل است و تنها جنبه‌ی تصویرآفرینی دارد؟تصویری که هم‌چون صدها بیت دیگر،وظیفه‌ی پردازش و صحنه‌آرایی دارد،به‌خصوص که در بیت بعد می‌گوید:بزد بر برو سینه‌ی اشکبوس سومین بیت سرآغاز سخن،شاهدی بر این مدعاست که صحنه‌ی از طلوع صبح و سرخی فلق را تصویر کرده است و باز نمونه‌ای دیگر از این‌گونه تصویرسازی، بیت دوم و سوم از داستان کاموس کشانی است،به‌گونه‌ای که می‌توان آن دو را از زنجیره‌ی معنایی شعر حذف کرد:رده بر کشیده همه یک سره چو رهام گودرز بر میسره ز نالیدن کوس با کرنای همی آسمان اندرآمد ز جای دل چرخ گردان بدو چاگ شد همه کام خورشید پر خاک شد چنان شد که کس روی هامون ندید ز بس گرد کز رزمگه بر دمید «شاهنامه،ج 1،ص 600» ابیات آغازین رزم رستم و سهراب تصویری است از ناکامی،ناکامی‌ای که به وقوع خواهد پیوست و هنوز از آن خبری نیست."
(
, 
, 
)
