خلاصة:
قاچاق بخشی از اقتصاد غیر رسمی است که در آمارهای رسمی ثبت نمیشود.در این مقاله ابتدا یک مدل نظری برای قاچاق کالا ارائه میشود و سپس با تکیه بر آن و با استفاده از روش متغیرهای پنهان اندازه قاچاق کالا در دوره زمانی(81-1349)برای اقتصاد ایران بدست میآید. نتایج حاصل از پژوهش در دو بعد نظری و تجربی نشان میدهد:نخست؛نرخ تعرفه، ریسک قاچاق، نرخ ارز در بازار سیاه و نرخ ارز رسمی از عوامل مؤثر بر اندازه قاچاق و شاخص قیمت کالاهای وارداتی و درآمدهای عمومی دولت از متغیرهای تحت تأثیر قاچاق هستند؛
دوم؛روند قاچاق در دورم مورد بررسی بر نوسان بوده و سیر صعودی آن نیز طی سالهای اخیر تأیید میشود.
ملخص الجهاز:
"com نخست؛نرخ تعرفه، ریسک قاچاق، نرخ ارز در بازار سیاه و نرخ ارز رسمی از عوامل مؤثر بر اندازه قاچاق و شاخص قیمت کالاهای وارداتی و درآمدهای عمومی دولت از متغیرهای تحت تأثیر قاچاق هستند؛دوم؛روند قاچاق در دورم مورد بررسی بر نوسان بوده و سیر صعودی آن نیز طی سالهای اخیر تأیید میشود.
N. Srinivasan,An Alternative Proof of Bhagwati Hansen Results on Smuggling and Welford,Illegal Transactions in Internations Trade,)LTO.
گرچه عوامل قاچاقدر مورد افراد مختلف بدلیل تفاوت آنها در آموزش، سابقه جرایم گذشته، ویژگیهای خانوادگی، شرایط اجتماعی و درجه ریسکپذیری متفاوت بوده و این عوامل حائز اهمیت است؛ اما برای سادهسازی مدل با صرفنظر کردن از این عوامل و فرض همگن بودن رفتار مجرمان قاچاق، تابع کلی قاچاق در جامعه بصورت زیر معرفی میشود؛(10)در رابطه، t ،،وبه ترتیب مقدار قاچاق، نرخ تعرفه، نرخ ارز رسمی، نرخ ارز در بازار سیاه و ریسک کشف قاچاق میباشند و داریم:قاچاق کالا به دلیل ماهیت پنهان خود دارای آثار و پیامدهای مختلفی بر اقتصاد ملی است.
Gupsa (به تصویر صفحه مراجعه شود)برآورد حجم قاچاق3 بر اساس روش شناسی پژوهش، متغیرهای علی و پیامدهای قاچاق را در قالب یک الگوی ریاضی میتوان تصریح کرد ریسک قاچاق، نرخ ارز رسمی، نرخ ارز در بازار سیاه و نرخ تعرفه به عنوان عوامل علی تأثیرگذار در اندازه قاچاق کالا در ایران و شاخص قیمت کالاهای وارداتی و درآمدهای دولت به عنوان شاخصهای منعکس کننده آثار نوسانات قاچاق در نظر گرفته میشوند."