ملخص الجهاز:
"اما در مورد نامی که اهالی برای قلعه ذکر میکنند جای تعمق و دقت وجود (به تصویر صفحه مراجعه شود) دارد.
زیرا در قلاع دیگری در نقاط دیگر ایران نیز به نامهایی شبیه به همین نام بر میخوریم که بعید نیست ارتباطی میان آنها در کار باشد3 نقشهء کلی قلعه در شکل 2 نشان داده شده است.
در منتهیالیه سمت چپ (به تصویر صفحه مراجعه شود) قلعه در خروجی کوچکی وجود دارد که«دزده در»(در دزد یا در مخفی)نامیده میشود و احتمالا فقط در مواقع اضطراری مورد استفاده قرار میگرفته است و به علت وجود صخرهء شیبدار در زیر آن،رفتن به درون قلعه از این راه نسبتا دشوار است.
در این مورد افسانهای وجود دارد که میگویند برای تأمین آب،از ییلاقی که در خطالراس البرز و در مسافت نسبتا دوری از قلعه واقع است،به این قلعه راه آب زیرزمینی کشیده شده است.
در چند سالهء اخیر این کتیبه در جای همیشگی خود یافت نمیشد و دو سال پیش قطعهای از آن در محلی حدود 200 متر پایینتر از در ورودی در انتهای یک شیب تند و در نزدیکی رودخانهء کوچکی که از انتهای درهء شمالی قلعه میگذرد دیده شده است که در زیر بوتههای (به تصویر صفحه مراجعه شود)نقش یک ستارهء ششپر بر پشت کتیبهء قلعه رودخان خار پنهان و یافتن آن دشوار بود.
م. لاهیجانی چاپ نجف(1969)صفحهء 216 آمده است: [در قریهء رود خان فومن یکک قلعهء قدیمی به نام سک سال یا صلصال(با دو صاد)و یا سلسال(با دوسین) باقی است که تاریخ بناء آن را به دو هزار سال نسبت میدهند ولی آنچه محقق است در عصر امیر حسام الدین فومنی که از سلاطین عصر خود بوده آنرا تعمیر کرده است."