بررسی تطبیقی عملکرد کشورهای آسیای مرکزی در دستیابی به اهداف توسعه هزاره مقالة

رهبران و نمایندگان عالی‌رتبه 189 کشور جهان در اجلاس هزاره سازمان ملل متحد در سپتامبر سال 2000"اعلامیه هزاره‌"را در هشت فصل کلی تصویب کردند."اهداف توسعه هزاره‌"مجموعه‌ای‌ از اهداف توسعه بین المللی هستند که از همین هشت فصل اعلامیه هزاره استخراج شده‌اند و شامل‌ هشت هدف یا آرمان کلی و 21 هدف عملیاتی هستند که همه کشورها متعهد شده‌اند تا سال‌ 2015 به آنها دست پیدا کنند.پس از تصویب اهداف توسعه هزاره،سازمان ملل و کشورهای جهان‌ اقدامات گسترده‌ای را برای حصول به این اهداف تدوین و به اجرا گذاشته‌اند.هرچند که نتایج‌ حاصله در کشورها و مناطق مختلف یکسان نبوده است.در این مقاله تلاش شده است تا ضمن‌ بررسی این اهداف و شاخص‌های مربوطه،نحوه ارزیابی پیشرفت‌های صورت گرفته،عملکرد پنج‌ کشور آسیای مرکزی را در دستیابی به این اهداف به طور مقایسه‌ای و تطبیقی مورد مطالعه قرار گیرد.در این مقاله ضمن بررسی وضعیت کلی کشورهای منطقه مقایسه‌ای تاریخی و تطبیقی نسبت‌ به تغییرات صورت گرفته در خصوص اهداف توسعه هزاره در آسیای مرکزی در دوره 2007-2000 انجام شده است.بررسی شاخص‌های اهداف توسعه هزاره نشان می‌دهد که قزاقستان و قرقیزستان‌ بهترین عملکرد را در دستیابی به اهداف هزاره داشته‌اند.ازبکستان حالت متوسطی دارد و ترکمنستان و تاجیکستان نیز به ترتیب ضعیف‌ترین عملکرد را داشته‌اند.

"به‌ عبارتی در حالی که آمار ترکمنستان نیز در دوره پس از تصویب اهداف توسعه هزاره موجود نمی‌باشد ولی در دیگر کشورهای منطقه سهم این قشر از جمعیت بین 8-7 درصد از کل‌ درآمد ملی این کشورها بوده است ولی در دوره مورد بحث قرقیزستان و ازبکستان سهم این‌ بخش از جامعه را ارتقاء داده‌اند ولی در قزاقستان و تاجیکستان تقریبا ثابت مانده است. با این حال تا سال‌ 2005 که آمار تمامی کشورهای منطقه در دسترس می‌باشد،اگرچه از نظر ترتیب قرار گرفتن توسعه کشورها از این لحاظ به همان ترتیب سال 2000 باقی مانده است ولی درصد و میزان این رشدها بسیار متفاوت بوده است به عنوان مثال در این مدت قزاقستان بیش از 285%وضعیت خود را بین سال‌های 2005-2000 ارتقاء داده در حالی که این وضعیت برای‌ کشورهای دیگر به این ترتیب:ازبکستان(150%)،قرقیزستان(137%)،ترکمنستان(25%)و تاجیکستان(14%)است. از جمله شاخص‌های توسعه این کشور در مقایسه با دیگر کشورهای منطقه،کمترین‌ نرخ فقر ملی و بین المللی در سطح منطقه؛بالاترین سرعت رشد تولید ناخالص داخلی به‌ نسبت دیگر کشورهای منطقه؛بهبود بیشتری و نسبی وضعیت اشتغال؛ارتقای سطح سواد و داشتن بالاترین نرخ ثبت‌نام در مدارس در سطح منطقه در اغلب سال‌های مورد بررسی، برقرار برابری جنسیتی در اغلب شاخص‌ها؛بیشترین و سریعترین نرخ کاهش مرگ‌ومیر کودکان و نوزادان،بالاترین نرخ دسترسی به آب آشامیدنی سالم،تسهیلات فاضلاب‌ بهداشتی،و فراهم نمودن خدمات ارتباطی همچون تلفن ثابت و موبایل و دسترسی به‌ اینترنت است که بیانگر عملکرد بسیار بهتر این کشور در آسیای مرکزی است."