ملخص الجهاز:
"صورت ز چشم غایب و اخلاق در نظر دیدار در حجاب و معانی برابرست بازآ که در فراق تو چشم امیدوار چون گوش روزهدار بر الله و اکبرست در نامه نیز چند بگنجد حدیث عشق کوته کنم که قصه ما کار دفترست *** همهء آنانی که مقالاتی را که من بنده دربارهء اساتید عظام خود نوشتهام،خواندهاند میدانند،که من بنده نیز مثل مرحوم دکتر زرین کوب رحمة الله علیه و حضرات اساتید دکتر محمد امین ریاحی-دکتر محمد رضا شفیعی کدکنی دامت افاضاتهما دربارهء مرحوم استاد اجل علامهء بیبدیل،بدیع الزمان فروزانفر طاب ثراه چه اعتقاد عظیمی دارم؛ولی دور از انصاف است که در مقام مقایسه و موازنهء این دو استاد فرزانهء یگانه،یعنی مرحومان فروزانفر و همایی،واقعیتهایی را به عرض نرسانم،خاصه آنکه دیده میشود بعضی از فضلاء بدون این که قائل به تفصیل و تأملی شوند،گاه یکی از این دو را بر دیگری ترجیح میدهند:از مرحومان علامهء فقید سعید محمد قزوینی و سید حسن تقیزاده،و مرحوم مخبر السلطنه هدایت و به تقریبی مرحوم علامهء دهخدا و مرحوم فروغی که فی الواقع آنان تافتههای جدابافتهای بودند؛و نیز مرحوم مبرور مایهء افتخار و مباهات خراسان و آخرین شاعر بزرگ پارسیزبانان،یعنی استاد اجل ارکم ملک الشعراء بهار که خدای روان همهشان را شاد فرماید،و موضوعا از این مقایسه خارجاند بگذریم بندهء شرمندهء هیچ نیارزنده،به جرأت و انشاء الله با صداقت کامل عرض میکنم که در چهل سالهء از دههء یکهزار و سیصد و بیست تا دههء یکهزار و سیصد و شصت هیچیک از نامآوران و اساتید ادب و سخنوران و ادبای فارسیزبان در جامعیت با این دو علامهء فقید بدیع الزمان فروزانفر یعنی مرحومان فروزانفر و همایی برابر نیستند(مقصودم در ادب دو زبان عربی و فارسی و خصوصا ادب فارسی و ظرایف و لطایف آن و تصوف و عرفان و فرهنگ ایران اسلامی است)و بقیه بزرگانی را که من بنده زیارتشان کردهام،مانند مرحوم احمد بهمن یار،میرزا عبد العظیمخان قریب،سید حسن مشکان طبسی،دکتر علی اکبر فیاض خراسانی،علی اصغر حکمت،سعید نفیسی،رشید یاسمی،سید محمد فرزان بیرجندی،سیدمحمد تقی مدرس رضوی،شیخ محمد حسین فاضل تونی،سید محمد محیط طباطبایی،و حتی دانشمند جامع فاضل کمنظیری که به راستی او هم از سرآمدان فضل و ادب بود، یعنی مرحوم مجتبی مینوی تهرانی که خداوند همهشان را غریق رحمت خود فرماید،و شاید برخی از اینان خود را کمتر از فروزانفر و همایی نمیشمردند،و یا برخی از ادبا آنان را آنچنان میپنداشتند،همه و همه در طول این دو بزرگوار قرار میگیرند،البته دانشمندان و الامقام«ذی فنی»چون مرحومان علامه سید محمد کاظم عصار،آقا میرزا محمود شهابی،دکتر غلام حسین صدیقی،دکتر یحیی مهدوی و مرحوم استاد عبد الحمید بدیع الزمانی کردستانی،که خدای همهشان را بیامرزاد،از موضوع این مقایسه خارجند و نیز دو استاد مرحوم،سید محمد مشکوة بیرجندی و سید محمد باقر عربشاهی سبزواری و همچنین شاگردان قدیمی مرحوم فروزانفر در دانشگاه(و مرحوم همایی در دارالفنون):یعنی مرحومان دکتر ذبیح الله صفا،دکتر محمد معین،دکتر حسن خطیبی،دکتر علی اکبر شضهابی،حسابی جداگانه دارند."