خلاصة:
احمد بن حنبل پایهگذار و پیشوای یکی از چهار دبستان فقهی مشهور اهل سنت و کتاب المسند او یکی از فراگیرترین و کهنترین مجموعههای حدیثی سنیان به شمار میآید.این کتاب که نزدیک به سی هزار حدیث را در بردارد و از نظر زمان تألیف بر صحاح ستهء(صحیحهای ششگانه)اهل سنت مقدم است،همواره یکی از منابع مهم حدیثی سنیان بوده و هست.یکی از ویژگیهای برجستهء مسند ابن حنبل این است که مؤلف حدیثهای چشمگیری را دربارهء مناقب اهل بیت پیامبر(ص)در آن کتاب به ودیعت نهاده است.این روایتها که بر نظر شیعه در بسیاری از مسائل مهر صحت مینهد، در مسند احمد در مقایسه با سایر مجموعههای حدیثی سنیان،چندان چشمگیر است که حتی شگفتی خاورشناسان را برانگیخته و آنان را به کشف سبب آن واداشته است. نگارنده در این مقاله به این جنبه از مسند احمد و شخصیت مؤلف آن پرداخته و از رهگذر یک گشت و گذار شتابزده در این مجموعهء بزرگ،نمونههایی از آن حدیثها را همراه با توضیحاتی کوتاه عرضه میدارد.
ملخص الجهاز:
"4 یکی از شاگردان احمد گوید:«نزد احمد بن حنبل بودیم که مردی به او گفت:ای ابو عبد الله،دربارهء این حدیث که نقل میکنند علی گفت:«من تقسیم کنندهء دوزخم»نظرت چیست؟ «احمد در پاسخ گفت:از چه روی آن را باور ندارید؟آیا برای ما نقل نکردهاند که پیامبر(ص)به علی فرمود:«تو را دوست نمیدارد مگر مؤمن و دشمن نمیدارد مگر منافق»؟ گفتیم:آری.
2یکی ازآن موارد چنین است: ابو احمد زبیری از عبد الله پسر حبیب بن ابی ثابت از حمزه بن عبد الله از پدرش از سعد [ابن ابی وقاص]برای ما حدیث کرد که او گفت:چون پیامبر خدا(ص)به قصد تبوک از مدینه بیرون شد،علی را به جانشینی خویش در مدینه گماشت.
1 11-دوستی اهل بیت(ع) الف-احمد از ابن نمیر از اعمش از عدی بن ثابت از زربن حبیش از علی روایت کرده که او گفت:به خدا سوگند یکی از پیمانهایی که رسول خدا با من بست این بود که«با من دشمنی نمیورزند مگر منافقان و مرا دوست نمیدارند مگر مومنان»2 احمد شاکر اسناد این حدیث را صحیح توصیف کرده و دربارهء عدی بن ثابت انصاری کوفی نوشته:وی یکی از تابعان ثقه است و شیعه بودن او به روایتش لطمهای نمیزند،زیرا او ثقه و راستگو بود.
عبد الله پسر عمرو بن عاص گفت:ای پدر،نشنیدی رسول خدا(ص)به عمار گفت:«ای پسر سمیه وای بر تو!گروه باغی[ گژراه و سرکش]تو را میکشند؟»1عمرو به معاویه گفت:آیا نمیشنوی این چه میگوید!معاویه گفت:همواره برای ما سخنان سست میگویی!مگر ما او را کشتیم؟او را کسانی کشتند که بدینجا آوردند!2 این حدیث با اختلافاتی در متنیا سند از زبان هشت تن از صحابه بیش از بیست بار نقل شده است."