خلاصة:
«دروس حکمت»از تألیفات علامه سید محمد کاظم عصار است که با عباراتی ساده و روان به رشتهء تحریر درآمده است تا علاقهمندان به حکمت اسلامی ب خلاصهء ساده و روان به رشتهء تحریر درآمده است تا علاقهمندان به حکمت اسلامی با خلاصهء آن آشنا گردند.مولف علامه در این رساله یک دوره فلسف،شامل قسمتی از مباحث امور عامه و بخشی از الهیات به معنی اخص را در ضمن تمهید مهمترین قواعد فلسفه با نقل اقوام محققان و نقد و تحقیق آراء و بیان نظریهء خویش،مورد بحث و بررسی قرار داده است. در اینجا بخش نخست آن رساله(تا آغاز مبحث وجود ذهنی)به علاقهمندان تقدیم میگردد و ادامهء آن در شمارههای آینده به چاپ خواهد رسید.
ملخص الجهاز:
"بباید دانست که برهان مذکور کافی است برای اثبات و دلالت بر اینکه وجود جزء هیچ چیز نتواند بود؛چه اگر جزء اعم باشد انقلاب مقسم به مقوم لازم آید و اگر جزء اخص فرض شود ناچار مفهومی اعم از وجود میباید فرض نمود که به منزله جنس وجود بوده باشد؛مانند ثبوت بنابر عقیده معتزلی که ثبوت را از وجود اعم دانستهاند و این فرض مستلزم[آن] است که فصل به جنس غیر از وجود و تحصل امری افاده نماید و این خود محال است،چه آنکه جنس محتاج است به فصل در تحصل و تحقق وجود نه در مرحله تقرر ماهوی و نیزاز لوازم بساطت وجود اینکه نمیتوان وجود را جوهر و عرض قرار داد نه از آن جهت که مقسم آنها شیئیت مهیت است و وجود ا زسنخ ماهیت نیست،بلکه از لحاظ اینکه اگر وجود جوهر یا عرض بودی لازم آمدی که یا خود جنس باشد و یا دارای جنس و هر دو فرض ممتنع است و چون وجود نه خود جنس است و نه دارای جنس پس برای او ضد و مثل نیز ممکن نباشد؛چه آنکه ضدیت و مثلیت بدون اشتراک جنسی و نوعی متحقق نشود و مفروض این است که وجود از جنس و نوع داشتن بری به حکم بساطت و از جنس و نوع بودن مبراست به حکم عدم جزئیت."