خلاصة:
مصادیق و حیطهی زمانی آن مورد بررسی قرار گرفته است و پیوند و نقش متقابل آن با وحدت ملی و انسجام اسلامی به بحث گذاشته شده است که اهل تحقیق نوآوریهای آن را به قضاوت خواهند نشست. یکی از قواعد و عناوین فقهی مورد بحث قاطبهی فقها و علمای شیعه و اهل سنت،قاعدهی نفی سبیل کفار بر مسلمین و مؤمنین است که مبتنی بر مفاد فراید قرآنی و روایات فرقانی و حکمت عقلانی و ایقانی است و فقهای فریقین در تبیین و مراتب تسری آن در ابعاد احکام فقهی،از دیرباز بسیار کوشیدهاند و سطور کتب وزین خود را از مبانی تحلیلی این قاعدهی مهم،پوشیدهاند. اما با همهی این تحقیقات فراوان،کمتر از دایرهی حقوق فقهی و مبانی فقاهتی خارج شده و به دایرهی حقوق سیاسی و مبانی جامعهشناختی و اجتماعی این قاعده پرداختهاند.این مقاله بر آن است که ضمن تبیین جدیدی از مبانی قرآنی، فرقانی و عقلی و ایقانی قاعدهی نفی سبیل،به نقش آن در تحقق وحدت ملی و انسجام اسلامی بپردازد تا از این رهگذر نقطهی عطفی باشد بر تبیین یکی از عوامل معده در تحقق منویات و اهداف تیزبینانهی مقام معظم رهبری و نیز مستمسکی باشد برای امت واحده اسلامی.و بر همین نیت ضمن بیان پیشینهی تحقیق در این مورد،به تعریف و تحلیل ادلهیی این قاعده پرداخته شده و
ملخص الجهاز:
"ir/persian/?pgid-6scid-51dcid از فتوای شلتوت تاکنون فقها و مجتهدین شیعه و اهل سنت با هوشیاری فتواهای متعددی را در تحکیم وحدت اسلامی بیان فرمودهاند که مبتنی بر قاعده نفی سبیل بوده و در تحقق اتحاد ملی و انسجام اسلامی نقش بسیار مهمی دارند، و از آن جملهاند: فتواری مفتی کل عمان و اباضیهی جهان،احمد بن حمد الخلیلی،دربارهی پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای شیخ سعید عبد الحفیظ حجاوی،مفتی کل کشور اردن هاشمی؛فتوای دکتر محمد حبیب بن خوجه،دبیر کل مجمع بین المللی فقه اسلامی؛فتوای شیخ ابراهیم بن محمد الوزیر،رئیس مرکز مطالعات و بررسیهای اسالمی صنعا؛فتوای دکتر یوسف قرضاوی،رئیس اتحادیه علمای جهان اسلام؛فتوای شیخ عبد الله بن بیه نایب رئیس اتحادیه جهانی علمای اسلام؛فتوای مرحوم شیخ احمد کفتار و مفتی اعظم سابق سوریه دربارهی پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای دکتر شیخ علی جمعه مفتی جمهوری عربی مصر؛فتوای شورای عالی امور دینی ترکیه در خصوص پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای دکتر فرید نصر و اصل مفتی کشور مصر؛فتوای شیخ الازهر،شیخ محمد سعید طنطاوی دربارهی پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای شیخ الازهر،شیخ جاد الحق در خصوص پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای آیت الله سید حسین صدر دربارهی پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای آیت الله سیستانی دربارهی پیروان مذاهب اسلامی؛فتوای آیت الله سید محمد سعید حکیم در خصوص پیروان مذاهب اسلامی؛استفتائات علمای شیعه و سنی در مورد شرکت در نماز جماعت سایر مذاهب اسلامی؛فتوای مشترک اتحادیه جهانی علمای اسلام در اجلاس اردن جهت اطلاع از متن همهی فتاوای مذکور (ر."