ملخص الجهاز:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) سخنی در باب گویش محلی بیرجند دکتر محمد رضا بهنیا هدیه به روانشاد استاد احمد احمدی بیرجندی بدون تردید گرداوری گویشهایی که در قلمرو زبان فارسی وجود دارد موجب شناخته شدن بسیاری از واژههای فراموش شده و تقویت و احیای واژههای به جا مانده میگردد.
از ترکیب جنس و سن گوسفند و بز نیز ترکیبات جدیدی به دست میآید مانند کر گیسه(بز سه سالهای که گوشهای کوچک داشته باشد).
شلپست (salappast?) -صدای بلند و ناگهانی افتادن چیزی در آب و گل و یا زیر و زبر کردن آب و گل مانند کسی که خود را با شکم به داخل آب بیاندازد و یا تازه شنا یاد گرفته باشد.
فشست (fessast?) -صدایی مانند بیرون راندن آب بینی و صدای مار و بیرون زدن آب از شیر و نیز صدای فشفشه.
هک هکست (hok-hokast) -صدای گریه در گلو پیچد(هک هک یا هق هق) 3-اسامی برای ظروف سبدی در اندازه و اشکال مختلف ظروف سبدی در روستاهای بیرجند از بافتن شاخههای نازک و لطیف انواع بید،گز و بادمک که به رنگهای قرمز،سبز و زرد میباشند تهیه میشود.
4. سفتوک (saftuk) -سبد مخروطی شکلی است که برای ریختن کشک جهت خشک شدن و دور بودن از دسترس گربه به دیوار آویزان میکنند.
8. کواره (kavara) -سبد بزرگی است به شکل منظور ناقص به ارتفاع 80-60 سانتیمتر،قاعده کوچک آن بسته است و از آن برای حمل انواع میوه و به ویژه انگور استفاده میشود.
گربتاز(گربه تاز) (gorbetaz) -سبد بزرگی است به شکل مخروطی ناقص که قاعده کوچک آن بسته است و در زیر آن گوشت و لبنیات و به ویژه مشک(خیک ماست)، برای حفاظت از دستبرد گربه نگهداری میشود."