خلاصة:
در آن دوره تاریخی تا انحلال قانونی آن(1327-1320 خ)در استان گلستان-خاصه شهرستان گنبد کاووس-داشته باشیم که امید است مفید واقع شود.در شهریور سال 1320 خ،مردم ایران شاهد تجاوز متفقین(امریکا،انگلیس و روسیه)به کشور ما و اشغال آن بودند.در این راستا،روسها به دلیل هممرزی با مناطق شمالی کشور،نخستین منطقهای که به اشغال خود درآوردند خطه گرگان و دشت(استان گلستان فعلی)بود؛هجوم روسها به این منطقه و استقرار چهار ساله آنها در اینجا،تبلیغات سیاسی،اجتماعی و اقتصادی زیادی برای مردم گلستان داشت و زیانهای بی شماری به این ناحیه وارد شد که یکی از پیامدهای حضور نامشروع نان تأسیس و توسعه حزب توده رد این منطقه بود.لذا به این مناسبت برآنیم تا نگاهی گذرا و مستند به فعالیتهای این حزب
ملخص الجهاز:
"البته تذکرات فوق،حاکی از انضباط دقیق حزبی در این گروه بود؛به همین دلیل از اعضا مبلغی هم به عنوان حق عضویت دریافت میشد که برای اعضای عادی غالبا ماهیانه 5 ریال بود و صندوقدار حزب،آنها را دریافت میکرد و رسیدی با مشخصات زیر به آنها تحویل میداد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) درواقع جمعآوری کمکهای مالی و حق عضویت یکی از منابع تأمین اعتبار حزب توده در استانها بود؛به همین دلیل علاوه بر حق عضویت،گاهی بخشنامههایی از دفتر مرکزی حزب صادر میشد که اعضا در نقاط مختلف کشور،یک روز از درآمد خود را به حزب هدیه نمایند: [گیرنده:]گرگان،حزب توده ایران،قاسمی طبق تصمیم کمیته مرکزی،به مناسبت جشن مهرگان و روز تأسیس حزب1کلیه افراد -------------- (1).
ب)و با همکاری آقای کامبخش-عضو دیگر کمیته مرکزی حزب-صورت گرفته1و با چراغ سبز نیروهای روسی عملی شد؛به طوری که حتی مأموران شوروی،مانع اعزام نیروهای دولتی ایران برای مقابله با قیام افسران گردیدند که این اقدام متجاوزان به منزله دخالت آنها در امور داخلی کشور ما و نشانگر حمایت آشکارشان از شورشگران تودهای بود؛چنانکه آقای خان ملک یزدی دو سال بعد،(در سال 6231 خ)نوشت: در اواخر مرداد ماه 4231،عده معدودی از افسران پادگان لشکر خراسان،علم طغیان را علیه دولت مرکزی برافراشته و با مقداری اسلحه به طرف شهرهای گنبد کاووس و گرگان فرار میکردند،و قصد آنها در عمل عبارت بود از الحاق به ایلات ترکمن صحرا و جلب کمک آنها و سپس حمله به شهر شاهرود و قطع رابطه با مرکز با خراسان؛و با این ترتیب خیال داشتند که با آسودگی خاطر پادگانهای نقاط آن خطه را یکی پس از دیگری با خود همراه و یا خلع سلاح نموده و یک حکومت ساختگی به نفع دولت شوروی در ایالت خراسان تشکیل دهند."