ملخص الجهاز:
"اگر تاریخ را معمولا بفاصله یک نسل بعد از وقوع حوادث مینویسند و گذشت زمان طبعا بسیاری از چشم- اندازها را مخدوش و مهآلود میکند روزنامه چون در حین حدوث وقایع نوشته میشود قاعدتا باید دارای غموض و ابهام کمتری باشد و انتظار همه اینستکه تصویر وقایع را در آن بیکموکاست و بدون دخل و تصرف و تحریف مشاهده کنند و البته مقصود بنده از تصویر وقایع تنها نقل و گزارش وقایع نیست بلکه تفسیر و ارزیابی و داوری در باب آنها نیز هست اما متاسفانه در غالب جوامع،تحقق این امر بدلیل برخورد با یک سلسله موانع اجتماعی در حد یک آرزو باقی میماند و سخن شاعر مصداقی خاص پیدا میکند که عشق آسان نمود اول ولی افتاد مشکلها .
حضور روزنامهنگار در متن زندگی و زمانهای که ترسیم خائص نیک و بد و زشت و زیبای آن وظیفه تخلف ناپذیر اوست روزنامهنگار را مستقیما در معرض واکنشهای اهل زمانه قرار میدهد و مردمی که مورد عیبجوئی و ملامت و احیانا ستایش و تحسین او قرار میگیرند این امکان را دارند که بلافاصله عکسالعمل خود را نسبت به او ابراز کنند و مثلا اگر قادر به تحمل خردهگیریهای او نیستند به تطمیع یا تهدید باب نقد و نظر او را مسدود کنند،بهمین جهت روزنامهنگار بخصوص در آنجا که از مفاسد و معایب زمان خویش انتقاد میکند بیش از مورخ به استقبال خطر میرود در حالیکه مورخ چون معمولا اعمال کسانی را به محک نقد میزند که در زمانه او حضور ندارند چنان خوف و خطری را در محدوده فکر خود احساس نمیکند و آنچه میکند لزوما متضمن شهامتی نیست."