تاریخ ترجمه های فارسی قرآن «ترجمه تفسیر طبری» 2 مقالة

"1هرچند وجود ترجمه‌های دیگر پیش از این ترجمه نا محتمل نیست،اما بدلیل دقیق بودن‌ تاریخ ترجمهء این تفسیر و تأثیر بسزایی که در ترجمه‌های بعد از خود داشته است-بطوری که ویژگی اکثر ترجمه‌های قرآن‌ در سده‌های بعد تأثیرپذیری از ترجمهء تفسیر طبری است- لذا آن را به‌عنوان نخستین ترجمهء قرآن کریم،که تاکنون‌ شناخته شده است،معرفی می‌کنیم. همچنین ترجمهء جدیدی از این تفسیر با مشخصات چاپ شده است: طبری،ابی جعفر محمد بن جریر طبری. (2)-این تفسیر بارها چاپ شده است،مشخصات کتابشناختی دوره‌ای که‌ توسط دار الکتب العلمیه در لبنان به طبع رسیده از این قرار است: الطبری،أبی جعفر محمد بن جریر. 3وی‌ ذیل عنوان«آیا ترجمه تفسیر طبری،به راستی ترجمهء تفسیر طبری است؟»این موضوع را از دو زاویه مورد مداقه قرار داده‌ است:نخست آنکه آیا تشابهی میان دو متن فارسی و عربی‌ وجود دارد یا نه؟دوم آنکه اگر تشابهی میان دو متن نیست، پس چرا متن فارسی را«ترجمه»خوانده‌اند؟ وی پس از مقایسه تفسیر برخی از سوره‌ها با یکدیگر، دربارهء تشابه دو متن عربی و فارسی تفسیر طبری می‌نویسد: در این دو تفسیر،هیچ نکتهء مشابهی یافت‌ نمی‌شود:شیوه بیان،ساختمان حکایات و روایات‌ و نحوهء نگرش مفسران به سوره و خلاصه همه‌ چیز متفاوت است،آن چنان‌که پنداری‌ نویسندگان(و نه مترجمان)اصلا کتاب طبری را نخوانده،یا از آن اطلاعی نداشته‌اند و یا به عمد از آن دوری جسته‌اند... اما مترجمان با اینکه این حکم را در دست داشتند و دیگر هیچ مانع شرعی بر سر راه آنان برای ترجمهء قرآن بنحو مطلوب نبود،با تردید و احتیاط بسیار قرآن را به فارسی ترجمه کردند."