ملخص الجهاز:
"به اعتقاد مؤ‌لف یکی از مهم‌ترین این منابع نخستین تفاسیر قرآنی است و هم از این رو، وی می‌کوشد مفاهیم و اصطلاحات صرفی و نحوی در تفاسیری چون تفسیر مقاتل و تفسیر محمد بن سائب کلبی را با نمونه مشابه آنها در آثار نحوی سیبویه و فراء مقایسه کند.
آن مساله این است: منشاء یا خاستگاه اصطلاحات صرفی و نحوی که در الکتاب سیبویه آمده است چیست؟ این جملات، توضیحات آقای ورستیگ، مؤ‌لف کتاب دستور زبان عربی و تفسیر قرآن در نخستین سده‌های اسلامی در مقدمه کتاب بود.
اما برای بحث علمی در این کتاب آسمانی، مجموعه‌ای از مفاهیم و اصطلاحات فنی مورد نیاز بود که سیبویه با مطالعه روش‌مند در زبان قرآن و اشعار جاهلی، نخستین بار در الکتاب خود این مفاهیم و اصطلاحات فنی را به نحوی جامع و هماهنگ معرفی کرد.
فصل دوم (41-62)، متونی درباره تفسیر قرآن از نخستین سده‌های اسلامی نام دارد و مؤ‌لف در آن به معرفی منابع به‌جامانده از این دوره می‌پردازد؛ اما مهم‌ترین بحث در این فصل، درباره اعتبار و وثاقت متون تفسیری منسوب به دو قرن اول هجری و نیز ارائه تاریخچه‌ای از سیر تحول تفسیر قرآن در این دوره است که مؤ‌لف پس از طرح نظریات شکاکانه گلدتسیهر، شاخت و ونزبرو موضع معتدل‌تری در این‌باره اتخاذ می‌کند.
فصل چهارم (ص 96-159) با عنوان ترمینولوژی نحوی در تفاسیر اولیه بلندترین فصل کتاب است که در آن مؤ‌لف پاره‌ای دیگر از اصطلاحات نیمه فنی دستور زبان عربی به‌کاررفته در تفاسیر کهن اسلامی را بررسی می‌کند.
M. Versteegh, Arabic Grammar and Qur''''a¦nic Exegesis in Early Islam."
(
, 
, 
)
