حکم باید موجه و منصفانه باشد مقالة

"در اصول قضائی دیوان تمیز تالیف مرحوم عبده ذیل‌ شماره 582 چنین آمده است«احکام محاکم باید مدلل و مستند بمواد و فصول قانونی باشد و الا در دیوان تمیز نقض خواهد شد» نمره 5123-9151-52 دی 9842-نمره‌ 1144 و 5083 و نمره 8896-764-62 خرداد 0942 6-رویه قضائی نه فقط عدم ذکر دلایل و جهات را موجب نقض می‌شناسد بلکه عدم کفایت جهات و دلایل‌ را نیز باید تخلف از قاعده لزوم توجیه رای دانست برخی‌ از حقوقدانان این قاعده را همان اصل 87 قانون اساسی‌ دانسته‌اند و حال آنکه قاعده لزوم توجیه رای در مواد 444 و 944 قانون موقتی اصول محاکمات حقوقی 9231 قمری و جزء 3 از ماده 432 و جزء 6 از م اده 932 قانون‌ آزمایشی،جز 4 از ماده 351 و جزء 9 از ماده 951 آئین‌ دادرسی مدنی که امروز حکومت دارد این قاعده آمده است. 31-بنابراین حکم موجه حکمی است مطابق واقع و مورد قبول گرچه در قوانین ما صریحا امر برعایت انصاف‌ نشده است و برای نخستین‌بار ظاهرا در ماده 32 قانون‌ خانه‌های انصاف مصوب 4252 مقرر گردید که حکم‌ بمعنای عدالت و انصاف و عرف و عادت محل باید صادر گردد ولی بشرحی که گذشت انصاف موردنظر را از کلمه‌ موجه مذکور در اصل 87 متمم قانون اساسی و از کلمه‌ احسان مذکور در آیه شریفه قرآن کریم میتوان استنباط نمود."