خلاصة:
آنچه ملاحظه میکنید،کاوشی درباره امکان«جامعهشناسی دینی»است که به صورت اقتراح، با برخی از اساتید و اندیشمندان حوزه جامعهشناسی در میان گذاشته شده است.این کنکاش، بخشی از پژوهش جامعتر با عنوان«مفهومشناسی جامعهشناسی دینی»است که به روش میدانی با بهرهگیری از تکنیک مصاحبه،به انجام رسیده است.در این پژوهش،بررسی ابعاد مختلف،از قبیل امکان،چیستی،ملزومها،چالشها و پیامدهای نظری و عملی موردنظر است. در این فرصت،صرفا چگونگی امکان تحقق جامعهشناسی دینی به مفهوم اخص،یعنی جامعهشناسی با شاکله اسلامی،مورد بررسی قرار میگیرد و بررسی ابعاد دیگر موضوع به آینده واگذار میشود.سؤال محوری ما این است که آیا«جامعهشناسی دینی»امکان وقوعی دارد؟هرچند بیشتر اساتید مشارکتکننده بر امکان شکلگیری جامعهشناسی اسلامی اذعان دارند؛اما آنها تلقی واحدی از معنای این مفهوم ندارند،از اینرو،در بیشتر موارد،بحث از امکان،مباحث چیستی را نیز در برگرفته است.این پژوهش به کوشش حجت الاسلام دکتر کریم خانمحمدی و با مشارکت اساتید محترم دکتر شجاعیزند،دکتر کچوییان،دکتر صدیق اورعی،دکتر واعظی،دکتر افروغ و دکتر پارسانیا انجام گرفته است.
ملخص الجهاز:
"دکتر شجاعیزند:علم دینی از بدیهیترین سطح،که اساسا پذیرفته شده هم است(این نوع علم
علوم اجتماعی میپذیرد که جامعهشناسی نباید در مسیر بومیسازی این علم حرکت کند.
دین بیشتر در این سطح محل تردید جدی قرار گرفته است.
درک امروزه از علم این است که ما باید متغیرها و پدیدههای مشخصی را داشته باشیم که
این حجیتها،حجیتهای وحیانی و نظری،یعنی حجیت ارجاع شده بر مرجعیتها و حجیتهای شهودی که بعضا مورد توصیه دین است و درخواست میشود که در کنار حجیتهای
جامعهشناسی دینی در معنای درستش به معنای این است که دین وصفی برای
غیر سکولار،جامعهشناسی که به رب و باطنی برای این عالم قائل است میگوید بنیادهای این
حال سؤالم این است که آیا اصلا برای ما فرقی میکند که اسم این
تلاش برای این مورد علوم اجتماعی به درک قانونمندیها مربوط میشود.
مرتبه استقراء این نظریه موفق از کار درآمد،همین کافی است برای اینکه بگوییم شما علوم دینی
دارید؛یعنی اگر دین و منبع دینی شما،برای تولید علم سهیم شد،همین کافی است.
الهام باشد اگر،دین و متون دینی را هم اینگونه باشد که ا درونش فرضیههایی بیرون بیاید و این فرضیهها در میدان عمل موفق باشد،میتوانیم عالمان علوم اجتماعی را به دو دسته تقسیم کنیم:
این تأثیرپذیری تا حدی مسیر برای بحث جامعهشناسی دینی هموارتر شده است.
را هم در بر دارد-مسیر را برای جامعهشناسی دینی خیلی هموار کرده است.
بدون شک این مورد قبول نیست،درست است که موضوع جامعهشناسی جالب است؛اما مجموعه
راه تجربه اثبات شده است و اگر در حلق معرفتی علم است،در تداومش هم به دین کاری ندارد."