خلاصة:
یکی از پایه های تحقق دموکراسی و یا به تعبیری مردم سالاری، تضمین حقوق افراد در جامعه است. حفظ حریم شخصی بویژه در زمینه اطلاعات و اسرار از جمله مهمترین حقوق فردی می باشد زیرا با حیثیت و شخصیت آنان ملازمه دارد. در عین حال آزادی اطلاعات و حق جامعه برای دانستن از دیگر حقوق مهم اجتماعی و افراد جامعه است. یعنی حق جامعه برای دانستن اخبار و اطلاعات گوناگون که یکی از مصادیق آن اطلاع بر مطالب اشخاص دیگر اعم از عادی و یا صاحب منصبان سیاسی و غیره می باشد. لذا این دو حق گاهی با یکدیگر در تزاحم و تقابل قرار می گیرند. از یکسو حق فرد ایجاب می نماید یکسو حق فرد ایجاب می نماید که اسرارش مکتوم بماند و دیگران از آن مطلع نگردند و یا به عبارتی « ندانند » و از سوی دیگر حق جامعه ایجاب می نماید که براطلاعات شخصی فرد دست یابد و به عبارتی « بداند».
قوانین و مقررات ایران صراحتا حدود این حقوق را از یکدیگر تفکیکی ننموده بلکه صرفا در پاره ای از موارد یکی را ترجیح داده است. برای تحلیل حقوقی موضوع لازم است معیارهای گوناگون در این خصوص از درون ضوابط قانونی استخراج گردد تا بتوان به نحو علمی آن را مورد بحث و سپس مبنائی برای قانونگذاری قرارداد. نکته قابل توجه آنکه توسعه تکنولوژی و فناوری ضرورت اهتمام به این موضوع را دو چندان نموده است. زیرا امنیت و آسایش روانی افراد در جامعه در اینست که بداند اسرار آنان و حریم شخصی شان در زمینه های گوناگون بویژه اطلاعات
شخصی از تعرض سایرین مصون می باشد.
در مقاله حاضر ابتدائا نکاتی از نقطه نظر احکام اسلام مطرح و سپس مواردی از قوانین مختلف که بطریقی مربوط به تلاقی این دو حق با یکدیگر می باشد را مورد بررسی قرار داده ایم تا بدین وسیله معیارهای حقوقی مرتبط با موضوع دسته بندی علمی شده باشد.
ملخص الجهاز:
"مثلا چنانچه حریم خصوصی فرد در زمینه اطلاعات شخصی و اسرار وی با حق جامعه برای دانستن با یکدیگر در تزاحم واقع شوند،آیا در شرایط مختلف کدامیک از این دو مقدم بر دیگری است؟آیا قاعده واحدی برای تشخیص وجود دارد یا آنکه در شرائط گوناگون قواعد مختلفی حاکم میگردد؟لذا سوال مهم حقوقی آن است که مرز بین این دو چیست؟آیا حق جامعه برای ندانستن تا چه حدی است؟و برای دانستن تا کجا می توان پیش رفت؟آیا محدوده حریم خصوصی چیست و در چه مواردی میتوان حریم خصوص اشخاص را نقض کرد و جامعه را از مطالب شخصی افراد مطلع ساخت؟و در صورت نقض چه مواردی مستثنی هستند؟ مسلما با گسترش وسائل ارتباط جمعی و تکنولوژی ارتباطات،بویژه تبدیل جهان به دهکدهای کوچک و رواج ماهواره و اینترنت و امکان دسترسی به اطلاعات دیگران موضوع دشوار و غامضتر گردیده است.
بویژه آنکه امروزه موضوع حاضر در کشورهای مختلف بحث برانگیز گردیده و پس از واقعه 11 سپتامبر در آمریکا،میزان مداخله دولت در حریم خصوصی افراد افزایش یافته و دولتها با توجیه اینکه برای حفظ و برقراری امنیت لازم است چنین اختیاری را داشته و اعمال نمایند عملا قلمرو (1)-محسنی،فرید و قاسمزاده،فریدون-حریم شخصی در فضای مجازی با تکیه بر حقوق ایران-فصلنامه علمی و پژوهشی شریف پذیرفته شده برای چاپ حقوق بشر را مورد تعرض قرار داده اند لذا یافتن مبانی حقوقی و تعیین مرز تلاقی ایندو با یکدیگر دارای اهمیت زیادتری گردیده است."