ملخص الجهاز:
"(به تصویر صفحه مراجعه شود) دکتر منوچهر ستوده اول پژوهشگر جغرافیای تاریخی صفحات شمالی ایران است؛رشته پژوهشها و علائقی که از همان سالهای اولیهء تحصیل در کالج البرز در سال 2131 با زیر پا گذاشتن مسیرهای مختلف در البرز مرکزی آغاز شد و در کنار این شناساییهای میدانی،با مطالعهء طیف وسیعی از منابع تاریخی نیز توأم گردیده است.
درپی یادداشتی کوتاه دربارهء نام البرز، نویسنده از سفرهای متعدد خود در این حوزه شرحی کوتاه به دست میدهد(صص 62-51)و به دنبال آن مجموعهای از نوشتههای پراکنده که آنها را میتوان به چند بخش تقسیم کرد؛ نخست مقاماتی است پژوهشی در باب مضامینی چون قصران ری(صص 75-53)«فرهنگ راههای مالرو به ترتیب الفبایی مبدأ به مقصد» (صص 531-37)«پلها،کاروانسراهای سرراهی،قلعهها و بناهای دیگر»که در امتداد مسیرهای فوق الذکر و دیگر راههای آن حدود وجود داشته یا دارند(صص 261-821).
البرز کوه و به ویژه آن بخش از آنکه حاصل سالها تحقیق و بررسی میدانی است فوق العاده ارزشمند است؛تحقیقات کتابخانهای به شرط فراهم آمدن علاقه وانگیزهء لازم،کم و بیش سر جای خود است و احتمال شناسایی متون و دادههای جدید نیز میتواند بر عمق و غنای آنها بیافزاید،ولی با دگرگونیهای گستردهای که دامنگیر جلگهها و کوهسارهای این حوزه شده است،موضوع تحقیق در حال تغییر و تبدیلی تأسفبار است؛پارهای از کوره راههای که در این کتاب توصیف شدهاند،با تمام ویژگیهای طبیعی و احیانا بناهای تاریخی اطرافشان اینک به راه و شاهراه تبدیل شده و از آن ویژگیهای دیگرش نیز نشانی برجای نیست؛ما بقی نیز قهرا سرنوشت مشابهی در پیش خواهند داشت."