ملخص الجهاز:
"اما از سوی دیگر مسلم است که کراهت این نرخ رشد جمعیت به علت افزایش آن است نسبت به نرخ رشد تولید.
اگر این دو امر را به دو اسبی تشبیه کنیم که گردونه جامعه را پیش میبرند،در اینصورت یک ارابهران آگاه و مجرب برایهماهنگ کردن حرکات و ایجاد تعادل و توازن در رفتار و سرعت این دو اسب باید با شیوههای جامع مدیریت و بهطور همزمان هر دوعامل را در حوزۀ برنامههای اصلاحی خویش قرار دهد.
زیرا یک هدف غیر ثابت و مواج نمیتواند اصابت تدابیر اقتصادیرا تضمین کند و اگر جمعیت-با وجود پویندگی ذاتی-از جهات کمی و کیفی تثبیت نشود و یا حد اقل در راستای استقرار و قواممنطقی قرار نگیرد،هرگز نمیتوان به کارایی سایر وسایل امید بست و در اینصورت پرداختن به تدابیر و ترفندهای دیگر همان اتلافوقت است و آب در هاون کوبیدن."