خلاصة:
دعای عرفه حضرت سیدالشهداء یکی از ارزشمندترین ادعیه ماثوره روز عرفه است. در این مقاله سعی شده این دعای شریف از نظر سند و دلالت بررسی شود: بدین صورت که ابتدا بعضی از کتب معتبر دعایی را که ناقل این حدیث شریف می باشد ذکر کرده و اندکی در معرفی مؤلفان آن ها سخن گفته و بعد به بررسی راویان دعا پرداخته و نظر علمای رجال را درباره آن ها ذکر کرده ایم. سپس به دلالت حدیث پرداخته، متذکر می شویم که مضمون حدیث خود بهترین دلیل بر صحت آن می باشد و در انتها بحث مختصری پیرامون ذیل دعای شریف و اسناد آن به حضرت سیدالشهداء شده است و دیدگاه عد ه ای از بزرگان شیعه در این باره نقل و نقد شده است.
Sayyid al-Shuhadā (A.S.)’s ‘Arafa supplication is one of the most precious supplications narrated for the day of ‘Arafa. I have attempted in this article to study this noble supplication in terms of sanad and denotation; that is to say، first I have mentioned one of the reliable supplication books conveying this noble ḥadīth، briefly introduced their authors، dealt with the narrators of the supplication، and then I pointed out the viewpoints of the rijāl scholars about them. Furthermore، I have addressed the denotation of the ḥadīth pointing out that the content of the ḥadīth by itself best denotes it soundness. In the end، I have briefly discussed about the supplement of this noble supplication and its attribution to Imam al-Ḥusayn (A.S.) citing the viewpoints of some Shī‘a dignitaries in this respect.
ملخص الجهاز:
شناختی مختصر از ناقلان دعا وکتاب‌های آنان دعای حضرت سید الشهداء7 در صحرای عرفات مشهور به دعای عرفه، در مجامع معتبر روایی و ادعیه، از جمله « اقبال الأعمال ابن طاووس، اقبال الأعمال، بیروت، مؤسسة الأعلمی، 1417 ق، ص 651 مصباح الزائر همو، مصباح الزائر، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1418 ق، ص 351، البلد الأمین کفعمی، البلد الأمین و الدرع الحصین، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1418 ق، ص350، بحار الأنوار مجلسی، بحار الأنوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403 ق، ج 98، ص 225، زاد المعاد همو، زاد المعاد، تهران، کتابفروشی اسلامیه، 1401 ق، ص 260 و مفاتیح الجنان» شیخ عباس قمی، مفاتیح الجنان، تهران، انتشارات اسلامی، بی‌تا، دعای عرفه نقل شده است.
دیدگاه علمای رجال دربارة سند دعا در منابع یادشده، دعای عرفه با این کلام آغاز شده است: «بشر و بشیر دو پسر غالب اسدی روایت نموده‌اند که امام حسین بن علی بن ابی‌طالب( در عصر روز عرفه از چادر خود در سرزمین عرفات بیرون آمد با حالت تذلل و تخشع، و آرام آرام آمد تا اینکه وی و جماعتی از اهل بیت وی و پسرانش و غلامانش در حاشیه چپ کوه عرفات (جبل الرحمه)، رو به بیت الله الحرام وقوف نمودند.
دیدگاه علما دربارة ذیل دعای عرفه در برخی از این مجامع کفعمی، البلد الأمین، ص350؛ مجلسی، بحار الأنوار، ج98، ص225 از جمله البلد الأمین و زاد المعاد و به گفته مرحوم علامه مجلسی در بعضی از نسخه‌های قدیم اقبال الأعمال این دعا تنها یک بخش دارد که با عبارت «الحمد لله الذی لیس لقضائه دافع» آغاز می‌شود و با تکرار سه‌گانه ذکر «یا رب» پایان می‌یابد.
(
, 
, 
)
