خلاصة:
حفظ و ایجاد انگیزه های حضور فعال و هدفمند و احساس ارزشمندی درون سیستمی و درون گروهی در باورهای نیروهای هر سازمان، تبدیل به هدفی راهبردی و بلندمدت برای رهبران، مدیران و متولیان امور سازماندهی اجتماعی شده است. به طور قطع، بسیج نیز به عنوان خودجوش ترین نهاد مردمی که نقشی بنیادین در صحنه های مختلف سیاسی – اجتماعی و فرهنگی – مذهبی از روزهای آغازین انقلاب اسلامی تا کنون به عهده داشته است، از این قاعده مستثنا نیست.
این مقاله بر اساس نتایج تحقیقی که با هدف «شناخت عوامل موثر بر انگیزه های حضور و مشارکت در برنامه ها و فعالیتهای بسیج»؛ برای دستیابی به میزان و انواع انگیزه های حضور و مشارکت فعال در برنامه ها و فعالیتهای بسیج به اجرا درآمده، نگاشته شده است.
با توجه به یافته های تحقیق، به نظر می رسد که بیشتر، عوامل انگیزشی درونی یا بیرونی و متغیرهای زمینه ای در حضور و مشارکت افراد در بسیج تاثیر دارند. طبق این یافته ها، تمامی عوامل درونی و بیرونی، غیر از طبقه اجتماعی و تمامی متغیرهای زمینه ای، غیر از جنسیت، در حضور و مشارکت افراد در بسیج نقش موثری دارند.
The creature and protection of motivations for active and purposeful participation، and sense of being valuable within each systems and groups has changed to a strategic purpose and long-term goal for leaders، managers and custodians of Social Affairs. Certainly Basij، mobilization، as the most spontaneous organization in Iran that has had fundamental institution in the politics - social and cultural - religion scenes from the earliest days of Islamic Revolution، is not an exception. This article، based on a research aimed at "Cognition of the factors that affects to the presence and participation in Basij’s programs and activities"; attempts to achieve the amount and types of motivations the presence and active participation in Basij’s programs and activities. The required information was collected through two main methods to answer the main aims of questions of research objectives. First، in the theoretical part، we have acted to obtain the theoretical model of research، literature، principles and theoretical framework and theoretical explanations of variables، by note taking and theoretical topics summarization of the resources، data and information، through the related resources and documents. Second، in the part of practical measurement and access to survey data، we acted through the survey method by using the made tools and questionnaires، and also interviews، in the preliminary stage and determination the variable range R. According to all of the research data، it seems that the most of internal or external motivational factors، and basic variables that were listed in the theoretical model of the effecting factors to motivations of presence and participation in Basij’s programs، influence to the presence and participation. Also، all internal and external factors، except for social class background، and all variables، except for gender، affect seriously in the presence and participation in Basij.
ملخص الجهاز:
"از آنجا که قوام و دوام گروهها و تشکلهای داوطلبانه منوط به حضور فعال،خلاق وبا انگیزۀ اعضاست،در عین حال بسیج به عنوان تشکلی داوطلبانه از این قاعدۀ کلی مستثنانیست و به نظر میرسد انجام بسیاری از فعالیتها(تحقق اهداف و مأموریتهای)آن منوط بهحضور با انگیزه و مشارکت پرنشاط اعضای آن است؛پرواضح است که انگیزههایحضور و مشارکت در بسیج تحت تأثیر عوامل فردی و اجتماعی،فرد را در راستایحضور یا عدم حضور و مشارکت برمیانگیزانند.
(ساعتچی،1375،ص 150-140) (الف)انگیزشهایدرونی(فردی) -نیاز به عزت نفس یاخوداتکایی -لذتگرایی یا علاقه-نیاز به موفقیت یاپیشرفت-نیاز به سودمندی یاارزشمندی -نیاز به برقراری ارتباط یاهویتجویی جمعی -آگاهی یا دانش نسبت بهمسائل اجتماعی-سیاسی-تنش یا استرس فرد-تعهد دینی -تجربیات فردی -روحیۀ بسیجی (ب)انگیزشهایبیرونی(اجتماعی) -اوقات فراغت-مشارکت یکی ازاعضای خانواده یادوستان -اعتماد اجتماعی -رضایت اجتماعی -طبقۀ اجتماعی -جو خانواده (ج)متغیرهایزمینهای -جنس -سن -وضعیت تأهل -شغل -طول اقامت درمحل سکونت فعلی-میزان تحصیلات حضور و مشارکت دربرنامههای بسیج الگوی نظری عوامل مؤثر بر حضور و مشارکت در برنامههای بسیج چارچوب روششناسی از آنجا که گسترۀ جغرافیایی این تحقیق،کل کشور بوده،لذا جامعۀ آماری آن تمامیشهروندان 13 سال به بالای کشور است که براساس طرح نمونهگیری،تعداد 15 استان بهصورت تصادفی از کل استانهای کشور انتخاب و واحدهای نمونه به شیوۀ نمونهگیریخوشهای چند مرحلهای و تصادفی منظم انتخاب شدند.
بسیج به دلیل آنکه بستری اجتماعیاست،توانسته است در ابعاد مختلف،انگیزههای فردی را با انگیزههای اجتماعی پیونددهد و موجبات باروری این انگیزه را در اعضای با سابقۀ فعالیت و حضور در برنامههایبسیج نسبت به افرادی که در برنامههای بسیج کمتری داشته یا مشارکت و فعالیتنداشتهاند،فراهم کند و این مزیت نسبی بسیج برای افرادی است که با انگیزههایی از قبیلدینداری،اعتماد اجتماعی،علاقه و لذتگرایی،کاهش تنش و استرس،نیاز به موفقیت،نیاز به سودمندی و ارزشمندی،روحیۀ بسیجی،عمقبخشی به روابط خانوادگی،اجتماعیو هویت جمعی به بسیج میپیوندند."