نظریه انقلاب اسلامی در اندیشه سیاسی شهید صدر مقالة

مؤلف: جمشیدی، محمد حسین ؛ ایران نژاد، ابراهیم ؛

مطالعات انقلاب اسلامی تابستان 1391 - شماره 29 التصنيف العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎32 صفحة - من 77 إلی 108 )

الکلمات المفتاحية: سنت انقلاب اسلامی آزادی حکم نظریه انقلاب آیت سنت های سیاسی - اجتماعی سنت‌هاي سياسي ـ اجتماعي Islamic revolution Freedom norm Socio Verdict Theory of Revolution divine sign political norms انقلاب شهید صدر اسلامی سیاسی اندیشه سیاسی شهید صدر مکتب نظریه انسان اراده ـــــــــــــــــــ

fa en

خلاصة:

شهید سیدمحمدباقر صدر از کسانی است که نظریه نسبتا جامعی را در خصوص چیستی، امکان، ضرورت، شرایط و چگونگی تحقق «انقلاب» تحت رهبری مکتب اسلام مطرح کرده است. نظریه او در باب انقلاب نه از نوع نظریه‌های پسینی یا تحلیل‌گر بلکه از نوع نظریه‌های پیشینی و هنجاری یا راهنمایی‌کننده و دلالت‌گر و در نتیجه تعیین‌کننده جهان‌نگری و ایدئولوژی انقلاب است. او در این راستا با تکیه بر ارکان و بنیان‌های نظری سنت‌های تاریخ و آزادی انسان به مسئله امکان انقلاب و ضرورت آن برای جوامع اسلامی در دوران معاصر می‌پردازد و سپس با تکیه بر عواملی چون مکتب و ایدئولوژی، شرایط زمانی و آمادگی، شناخت مکتب و مقتضیات، توان رهبری، اراده و امکانات و توانایی‌ها، به بیان چگونگی تحقق انقلاب تحت رهبری مکتب اسلام می‌پردازد.

ملخص الجهاز:

به قول شاعر: اینکه فردا این کنم یا آن کنم این دلیل اختیار است ای صنم (بلخی، 1371: 863) در اینجا برای نمونه، سه قضیه شرطیه از سنن الهی که جنبه سیاسی و اجتماعی دارند مطرح می‌شوند: الف) رابطه بین دگرگون‌سازی بشری (انقلاب) و دگرگون‌سازی الهی (پیروزی): «خداوند تا قومی خود را دگرگون نسازند، وضع آنها را دگرگون نمی‌سازد». (صدر، 1979: 283؛ 1360 الف: 1/310) این نوع آزادی، ناشی از آزادی طبیعی است؛ اما آزادی اجتماعی یک شکل ظاهری نیز دارد که شهید صدر آن را «آزادی اجتماعی صوری» می‌نامد و براساس آن، فرد به ظاهر و «به‌صورت رسمی» در جامعه آزاد است؛ ولی باید دانست این آزادی در بطن خود، فاقد هرگونه حقیقت است، هرچند همیشه هم توخالی نیست. ج) امکان و ضرورت انقلاب با توجه به دو بحث اساسی یادشده، یعنی «وجود سنت‌های سیاسی و اجتماعی حاکم بر جهان هستی» و «آزادی انسان»، تحول و دگرگونی فرد و جامعه از دیدگاه شهید صدر، نه‌تنها امری ممکن، بلکه ضروری و حیاتی است و این امر، تمام ابعاد زندگی فردی و اجتماعی را در بر می‌گیرد. با توجه به آنچه در اینجا مطرح شد و نیز دیگر آثار شهید صدر، می‌توان تعریف او را از انقلاب به این صورت بیان کرد: انقلاب عبارت است از نهضتی سرسختانه و بر مبنای اصول مکتبی معین که با درک دقیق واقعیت‌های موجود، به‌دنبال تغییر و دگرگونی عمیق و بنیادین در کلیه ابعاد زندگی فردی، اجتماعی و سیاسی و معیارها، اصول و ارزش‌های ریشه‌ای حاکم است.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول