ملخص الجهاز:
"» این آیه به یکی از مهمترین نعمتهای بزرگ خداوند بر انسانها در طریق هدایت، اشاره دارد که فضل و رحمت الهی موجب نجات انسانها از آلودگیها و گناهان میشود؛ چرا که از یکسو خدا موهبت عقل را داده و از سوی دیگر موهبت وجود پیامبر و احکامی که از طریق وحی نازل میگردد؛ ولی این مواهب، گذشته از توفیقات خاص او، و امدادهای غیبیاش که شامل حال انسانهای آماده و مستحق میگردد، مهمترین عامل پاکی و تزکیه است.
از کوچکترین موهبتها تا بزرگترین نعمتها از عنایتهای الهی است و میفرماید: «اگر فضل خدا نبود و خداوند انسان را به حال خود رها میکرد، آنان نمیتوانستند از فطرت خود بهره بگیرند و جلوی غضب و شهوت را گرفته، نفس خود را تعدیل و رام کنند؛ زیرا انسانها موجود ضعیف، قاصر و ناقصی هستند و آن هنر را ندارند که با سرمایۀ فطرت از چنگ غضب و شهوت برهند؛ ولی فضل خدا، مایۀ شکوفایی فطرت شده که نتیجتا بر غضب و جهل خود مسلط میگردد.
2. شکستن پیمان الهی، سبب خسران خداوند با ارسال رسل و انزال کتب بر پیامبران، از مردم پیمان گرفته است که جز خدای یکتا را نپرستند و در مسیر اطاعت الهی گام بردارند و شکست عهد و پیمان الهی را موجب ضرر و زیان خود آنان میداند؛ زیرا خداوند هیچ گونه ستمی بر بندگان روا نمیدارد و میفرماید: (ثم تولیتم من بعد ذلک فلو لا فضل الله علیکم و رحمته لکنتم من الخاسرین(؛154=" بقره/64.
اگر ایمان شخصی سست باشد، شیطان پیروز؛ ولی باید فضل و رحمت خدا را فراموش نکرد؛ زیرا وعدهای که شیطان میدهد از روی جهالت و نادانی و هدفش گمراهی است؛ اما وعدهای که خداوند میدهد از روی علم است و هدفش رستگاری و نجات انسان از این دیو سرکش و دشمن بشریت."